MELKVEE

Verantwoorde

GROEI

Melkveehouderi

jWiebren van Stralen

Programma

• Ontwikkeling/groei Melkveehouderij

•De Melkveewet

• PAS

• Implementatie Kringloopwijzer

Mest & Mineralen

Melkveehouderij

Melk

quotum

Melkvee

Wet

Fosfaat

quotum?

• 3 fase in groei melkveehouderij

• Inzet LTO -> Geen dierrechten

• Verantwoorde groei

• oog voor mens / dier / milieu

• License to produce

Inzet LTO: geen dierrechten

• LTO/NZO:

• LTO: (verplichte) mestverwerking

• EZ: Mestwet (10% - 30% - 50%)

• LTO/NZO: jul 2013: Zuivelplan: mineralen efficiëntie

• LTO/NZO: dec 2013: Visie: verantwoorde ontwikkeling mvh

• EZ: dec 2013: brief Tweede Kamer: ruimte voor groei mvh

• EZ: nov 2014: politieke behandeling MelkveeWet

Die

rre

ch

ten

Effic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Sturing ontwikkeling Melkveehouderij

• Milieu component

• Mestproductie/plaatsing: fosfaat/stikstof

• Ammoniak

• Klimaat/CO2

• Ruimtelijke element

• Weidegang

• Grondgebondenheid

• Inpassing landschap

Die

rre

ch

ten E

ffic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Zuivelplan

• Fosfaatproductie is dé beperkte factor

• Grenzen aan groeimogelijkheden (tov 2011)

• + 10% melk door extra koeien

• (+ 6% koeien in 2014)

• + 10% melk door efficiëntie verbetering

• (+ 2 miljoen kg P ipv – 11 miljoen Kg P)

Die

rre

ch

ten E

ffic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Zuivelplan: Fosfaat cijfers

Jaar 2002

EU

2011

basis

2012 2013 2014 2015 2020

(10%)

2020

(20%)

Productie

mvh85 79 76 81

80 81 84 91

Overschot

mvh8 9 12 19

Verwerking

mvh15% 30%

Alle

Sectoren173 171 163 166

Plaatsing 130 120 110 ... …

12 december 2013

Ontwikkeling Melkveehouderij (Dec 2013)

• Grenzen aan groei

• Grondgebonden karakter melkveehouderij behouden

• Behoud weidegang niveau 2012

• Gezinsbedrijf als basis

• Duurzame ontwikkeling binnen randvoorwaarden

• Geen verdere ontwikkeling bedrijven die

• Grondloos

• Dichte stallen

• Grotere bedrijven: of weidegang of voldoende

ruwvoer uit omgeving (<200 mk AMvB) Die

rre

ch

ten E

ffic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Melkveewet - proces

• 1 juli 2014 Wetsvoorstel Melkveewet

Tweede Kamer

• 12 november Behandeling Tweede

Kamer

? Aanpassingen?

• ? Nov/dec Behandeling Eerste

Kamer

• ?1 januari 2015 Start wetgeving

Die

rre

ch

ten E

ffic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Melkveewet voorstel EZ

• Naast voorstellen sector / keten zelf:

• Introductie Fosfaatreferentie 2013

• # dieren 2013, met forfaitair excretie 2015

• # grond 2013 in gebruik GDI, fosfaatnorm 2013

• Vanaf 2015 overschrijding ref 2013 = 100%

verwerken

Die

rre

ch

ten E

ffic

iën

ter

pro

du

ce

ren?

Pijlers onder groei melkveehouderij

Efficiency

Grond

Mestverwerking

Melkveewet veranderen?

• Dilemma: MelkveeWet geeft (te)veel ruimte?

• Reeds benoemde acties in Zuivelplan 2013

- Voerspoor

- Alle bedrijven kringloopwijzer

- Fosfaatheffing op overschot

Evenwicht herstellen tussen de drie pijlers?

voorstel LTO, NZO, NMV & NAJK:

max. fosfaatoverschot 100 kg /ha

Voorbeeld berekening

2013 2015 2013 2015

Melkkoeien 130 160 130 160

Grond (85/15) 50 50 60 60

P-productie 5200 6400 5200 6400

P-plaatsing 4500 4500 5400 5400

Ref. 2013 700 700 0 0

Basis Mestverwerking 700 0

100% Mestverwerking 1200 1000

17

provincie Overschot < 0 Overschot >0 Koeien erbij ofKoeien weg?

Groningen 51 % 49% -3,0

Friesland 57% 43% +2,5

Drenthe 48% 52% - 3,6

Overijssel 30% 70% -15,0

Flevoland 12% 88% -53,0

Gelderland 37% 63% -10,0

Utrecht 45% 55% - 3,8

Noord Holland 57% 43% +5,3

Zuid Holland 56% 44% +0,2

Zeeland 28% 72% -33,0

Noord Brabant 12% 88% -47,5

Limburg 28% 72% -33,0

Totaal 40% 60% -12,5

Bron: CBS

Programmatische Aanpak Stikstofgenerieke maatregelen

18

Praktijk: Kijken naar bedrijfskringloop

Bij het bedrijf horende grond

voor:

- Gras –en voedergewassen- Eigen, pacht, huur/ruil

- Weidegang- Huiskavel, beweidingssyst.

- Plaatsing van de mest- Regionale afzet, verwerking

Er is nog veel te verbeteren

Bedrijfsspecifiek voordeel?

NadeelVoordeel

Mineralen Kringloopwijzer

Bemesten op opbrengst

i.r.t. excretie1 gve = 8000 liter

Concept

70 80 90 100 110

30 2,3 = 18400 2,6 3,0 3,3 3,7 = 29600

35 2 2,3 2,6 2,9 3,1

40 1,7 2 2,2 2,5 2,7

45 1,5 1,8 2 2,2 2,4

50 1,4 1,6 1,8 2 2,2

55 1,2 = 9600 1,4 1,6 1,8 2 = 16000

Emissie: bedrijfskringlopen

• Omzetten in de nuttige meststof ammonium (via aanzuren)

• Verkleinen besmeurdoppervlak (roosters, sleuven, mestschuif)

• Verlagen temperatuur (koelen)

• Minder ventilatie

• Scheiden van mest (m.n. effect toediening, raffinage)

Emissiewaarde

Actualiseren

201311?? Of 13!!

Welzijn vs. Milieu (duurzaam)kg NH3 per dierplaats per jaar

RAV 11 (9,5 beweiding)

Mosquera e.a 14,4-13,4*

Stokman 8,9-8,8*

Mensonides 7,8

V.d. Streek 12,4-12,2*

Zonderland 12,1-12*

vrijekeuze gem. 10,3-10,2*

Bijma 10,5-11*

Hettinga 8,5-9*

Miedema 7-7,7*

Uit metingen blijkt dat emissie is onderschat:

- Groter leefoppervlak

- Meer ventilatie

Welzijn vs. Milieu (duurzaam)

Diercategorie

Maximale emissiewaarde voor ammoniak als bedoeld in artikel 3, eerste lid, in kg NH3 per dierplaats per jaar

Aantal dieren als bedoeld in artikel 2, derde lidA B C

hoofdcategorie rundvee

melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar

12,2 11,0 8,6 10

Aanscherping Besluit

Huisvesting per 2015:

Emissie / koe / jaar:

Oud: 11

Nieuw: 13

Aanscherping emissiearme aanwending 2017:

• Bouwland: Eén werkgang onderwerken verplicht

• Grasland op klei en veen in de bodem

• Of op de bodem met slangenaanvoer, aangezuurd of waterspray of innovatie

• Reductie extra weideganguren verzilveren

Metingen?

Emissies?Onderzoek

Vooruitboeren

Dank voor jullie aandacht!

Niets missen? @Wiebren