Denken in waarden – Jan Veuger

Lecorale rede – lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – Kenniscentrum

NoorderRuimte

MEMO ‘PRESENTATIE AANPASSEN’

1.Voeg hiernaast de titel en ondertitel

van de presentatie in

2.Pas de voettekst aan naar de

titel van de presentatie via

Beeld > Koptekst en voettekst

3.Verwijder deze memo door op de rand van dit

gele vlak te klikken en op delete te drukken

SUCCES!

Informatiebijeenkomst Concentratie vastgoedbeheer Fractievergadering CDA Emmen – 21 januari 2014

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – Kenniscentrum NoorderRuimte

Introductie

Relevantie

■ Maatschappelijk vastgoed in de uitverkoop

(Vereniging Nederlandse Gemeenten, 01.03.2013)

■ Parlementaire enquête woningcorporaties

(Tweede Kamer der Staten Generaal, 2014)

■ Stille vastgoedreserves van Nederlandse gemeenten 13 miljard euro

(Teuben, B., 2011)

■ Waarde gemeentelijk maatschappelijk vastgoed 157 miljard

(Kadaster, 2012)

■ Tot 200 miljoen schade Apeldoorn door gronddebacle

(NRC 20.01.2012)

■ Maatschappelijk vastgoed: totaal oppervlak 83,5 miljoen m2

(Bouwstenen voor sociaal, 2011)

Relevantie

Aanstaande bijeenkomsten

■ Landelijke Conferentie Bevolkingsdaling, Verbinden en Verdiepen

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met Minster Blok en o.a. lectoraat Maatschappelijk Vastgoed –

9 oktober 2012

■ Installatie lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – CREM leidend

Hanzehogeschool Groningen - 29 oktober 2012

■ Congres Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2013

Door lectoraat Maatschappelijk Vastgoed - 21 november 2013 en uitgave boek Barometer Maatschappelijk

Vastgoed 2013 (360 p.)

■ Najaarsbijeenkomst Bouwstenen voor Sociaal 2013

(Aedes, PO Raad, VNG, Kinderopvang; Minster Blok, P. Schabel, M. Calon en lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – 5

december 2013)

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

4 conclusies

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

1. Kostenreductie staat in 2012 als belangrijkste thema bovenaan. In 2008 stond dit nog op de derde plaats. 2. Verhoging van gebruikerstevredenheid houdt de laatste drie jaren een stabiele derde plaats in de ranking van thema’s. 3. Scheiding van subsidie en huisvestingslasten sinds twee jaar actueel en prominenter aanwezig, 4. Ontwikkeling van integraal accommodatiebeleid in de afgelopen vijf jaar sterk gestegen van 65% naar 87% in de actualiteit van de beleidsthema’s.

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Aantal gemeenten dat de verantwoordelijkheid heeft over beleidsvelden

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

0.409090909

0.409090909

0.477272727

0.5

0.5

0.568181818

0.590909091

0.613636364

0.681818182

0.75

0.840909091

0.863636364

Musea

Muziekscholen

Brede Scholen

MFA

Trouwlocaties

Dorpshuizen

Zwembaden

Schoolgebouwen

Peuterspeelzalen

Sportvelden

Sporthallen

Gemeentelijke huisvesting

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Taken wel/niet beschouwd als gemeentelijke kerntaak

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

0.454545455

0.612903226

0.612903226

0.666666667

0.6875

0.6875

0.818181818

0.870967742

0.545454545

0.387096774

0.387096774

0.333333333

0.3125

0.3125

0.181818182

0.129032258

Beheer en exploitatie

Project/-procesmanagement

Kwaliteitsmeting en handhaving

Eigendom

Initiëren van projecten

Planontwikkeling

Financiering

Locatie toewijzen

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Ja

Nee

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Trends in visie op gemeentelijke kerntaken

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Organisatie en uitvoering van taken

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

0.588235294 0.235294118

0.147058824

0.029411765

Centraal georganiseerd, centraal uitgevoerd

Centraal georganiseerd, decentraal uitgevoerd

Decentraal georganiseerd, decentraal uitgevoerd

Anders

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Trends in visie op gemeentelijke kerntaken

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

Barometer maatschappelijk vastgoed 2012

Meten van kwaliteit van maatschappelijk vastgoed

Bron: Tjeerdsma en Veuger (2012)

0.033333333 0.1

0.233333333

0.1

0.233333333

0.2

0.366666667

0.4

0.666666667

0.533333333

0.133333333

Meten van bijdrage aan beleidsdoelstellingen

Meten van tevredenheid gebruikers

Meten van technische kwaliteit

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Meerdere keren per jaar

Jaarlijks

Tweejaarlijks

Anders / incidenteel

Nooit

Barometer maatschappelijk vastgoed 2013

Verschillende kostenniveaus van IPD vergeleken met MVGM in euro’s

Bron: Aalbers en Veuger (2013)

Barometer maatschappelijk vastgoed 2013

Verdeling van grootte van onderwijsvastgoed in krimp- en niet krimpgebieden

Grootte van panden met functie onderwijsvastgoed: sloop, in gebruik name en huidige

voorraad

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%geslo

opt

in

"krim

ppro

vin

cie

s"

(< 2

jaar)

In g

ebru

ik

genom

en

"krim

ppro

vin

cie

s"

(< 2

jaar)

huid

ige v

oorr

aad

"krim

ppro

vin

cie

s"

geslo

opt

in

overige p

rovin

cie

s

(< 2

jaar)

In g

ebru

ik

genom

en in

overige p

rovin

cie

s

(< 2

jaar)

huid

ige v

oorr

aad

overige p

rovin

cie

s

1000 m2 en groter

0-999 m2

Bron: Pellenbarg en Brugman (2013)

Barometer maatschappelijk vastgoed 2013

Bouwjaren scholenportefeuille per gemeente

Bron: Kootstra en Veuger (2013)

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

>60

41-60

26-40

11-25

0-10

Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2013

Verbinden gemeentelijke organisatiedoelstellingen aan vastgoedstrategieën, operationele beslissingen, indicatoren en vastgoedacties

(general management (GM) = strategisch, asset manager (AM) = financieel, facility

manager (FM) = functioneel, maintenance manager (MM) = technisch. Bron: Struthmann (2013)

Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2013

Afwegingsmodel vastgoedingrepen

Bron: Struthmann (2013)

Barometer Maatschappelijk Vastgoed 2013

Rendementen MVG en commercieel vergeleken. Bron: IPD Nederland

Direct rendement vastgoed Nederland 6 jaar gemiddeld

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

Corporaties totaal

Corporaties huurwoningen

Corporaties maatschappelijk vastgoed

Beleggers totaal

Beleggers huurwoningen

Beleggers bedrijfsruimten

Bron: de Jong (2013)

Reflectie

Notitie Vastgoedbeheer Gemeente Emmen

■ Vergrijzing & ontgroening & bereikbaarheid voorzieningen.

(p.4 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

■ Maatschappelijk vastgoed dient maatschappelijke & politieke

doelstellingen en wordt sober en doelmatig onderhouden, met als

uitgangspunt meervoudig gebruik.

(p.6 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

■ Strategisch vastgoed wordt zo kostenefficiënt & effectief als mogelijk in

beheer gehouden.

(p.6 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

■ Eigenaarsrol nu sectoraal georganiseerd – Coördinatiemodel –

regiemodel team VG (regisseren en contracteren) – gevraagd en

ongevraagd advies & wie heeft de eindverantwoordelijkheid?

(p.10-11 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

Reflectie

Notitie Vastgoedbeheer Gemeente Emmen

■ In control zijn met conditie en gebruik & financieel.

(p.13 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

■ Dotatie van voorzieningen & beschikbaar zijn van verwachte middelen

& realiteitsgehalte.

(p.13 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

■ Scheiden eigenaars- en gebruikersbelang & monitoren en

verantwoording afleggen.

(p.13 Notitie Vastgoedbeheer gemeente Emmen)

Reflectie

Voortgang concentratie vastgoedbeheer 2013-2

■ Gebiedsgewijze aanpak is decentrale uitwerking.

(p.1 Rapportage voortgang concentratie vastgoedbeheer)

■ Integraal portefeuillebeheer is centraal sturen, decentraal uitvoeren.

(p.1 Rapportage voortgang concentratie vastgoedbeheer)

■ Vormgeving Vastgoed 2.0 is een instrumentele benadering. Hoe te

sturen op maatschappelijk- en financieel rendement?

(p. 2 Rapportage voortgang concentratie vastgoedbeheer)

■ Er wordt gestuurd op financieel rendement. Hoe wordt verantwoording

afgelegd? (p. 3 Rapportage voortgang concentratie vastgoedbeheer)

■ Problematiek boekwaarden & voorbeeld Zuidhorn

Hoe nu verder?

Strategisch Voorraad Beleid: centraal sturen, decentraal uitvoeren

NU Definitie doelgroepen

TOEKOMST

a Ontwikkeling doelgroepen

Behoefte en kwaliteit

b c

groei krimp

Behoeft en kwaliteit

Huidige portefeuille

Ontwikkeling behoefte

a b c

Ideale portefeuille

Definitie kwaliteiten: •ruimtelijk •functioneel •technisch •locatie

Korte termijn Lange termijn

Knelpunten MATCH

Oplossingsrichtingen

Prioriteiten

Acties / stappenplan

Confrontatie

Afwegingscriteria

Hoe nu verder?

PDCA Financieel en Maatschappelijk

Hoe nu verder?

Vastgoedkolom en communicatielijnen (Veuger 2013)

Maatschappelijk-en financieel rendement

Strategisch niveau: Systematisch management

Tactisch niveau: Inzicht in onderlinge

afhankelijkheden

Operationeel niveau: Klant- en vastgoedmanagementO

bje

ct n

ivea

uP

ort

efeu

ille

niv

eau

Vas

tgo

edm

arkt

Fin

anci

ele

mar

kt

Advies

Advies

Advies Beleid

Beleid

Beleid

Inkomsten Budget

Contact

Ing. Jan Veuger MRE FRICS

j.veuger@pl.hanze.nl

06 22 99 53 12

Zie voor alle publicaties Veuger:

http://www.corporaterem.nl/publicaties.html

Denken in waarden – Jan Veuger

Lecorale rede – lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – Kenniscentrum

NoorderRuimte

MEMO ‘PRESENTATIE AANPASSEN’

1.Voeg hiernaast de titel en ondertitel

van de presentatie in

2.Pas de voettekst aan naar de

titel van de presentatie via

Beeld > Koptekst en voettekst

3.Verwijder deze memo door op de rand van dit

gele vlak te klikken en op delete te drukken

SUCCES!

Lectoraat Maatschappelijk Vastgoed – Kenniscentrum NoorderRuimte