Het Jodendom…

Hoe heet deze ster?

a) De Jacobster.

b) De Davidster.

c) De Mozesster.

d) De Jorisster.

Wanneer ben je joods? Als…

a) Je een Joodse moeder hebt.

b) Je een Joodse vader hebt.

c) Allebei je ouders joods zijn.

d) Je je bekeert tot het Jodendom.

Wat is het Jodendom?

• 3 richtingen binnen het jodendom: * orthodoxe: houden zich strikt aan de wetten.

* conservatieve: gaan vrijer om met de wetten.

* liberale: willen hun geloof een meer eigentijds gezicht geven.

• Je bent joods als je een joodse moeder hebt.

Wat geloven Joden?

• Verschillende geloofsopvattingen.

• Basis Jodendom:

* Geloof in één, eeuwige onzichtbare God.

• De Messias zal op het juiste moment komen om de volmaakte wereld te brengen.

Waar bevinden de joden zich vooral?

Grootste aantal:• 5,5 miljoen – Amerika• 4,5 miljoen – Israël

• De Joodse wijk in Jeruzalem.

• Mea Shearim. ( Honderd Poorten )

• In België.

Waar bevinden zich de meeste Joden in België?

a) Antwerpen.

b) Gent.

c) Brussel.

d) Oostende.

Jodendom in België!

Grootste aantal:

1) 18.000 – Brussel.

2) 15.000 – Antwerpen: * Centraal station.

* Stadspark.

* Belgiëlei.

( 30 tal synagogen.)

3) 250 – Gent.

4) 30 tal families – Oostende.

5) Wallonië: Charleroi, Luik en Aarlen.

1) Het Ontstaan.Geschiedenis Joodse volk:

1) De Hebreeuwse herders ( 1850- 1050 voor Christus.)

* De aartsvaders (Abraham, Isaak en Jacob).

* Verblijf in Egypte (Mozes, Jozef en Jozua).

* Uittocht (Mozes)– Doortocht – Intocht.

* Rechters (Samuël).

2) Het Oud- Oosters Koninkrijk met de staat Israël ( 1050- 587 voor Christus.)

* Koningen.

* Scheuring van het koninkrijk ( 931 ).

-> eerste profeten = Amos, Elia, Elisa, Jesaja en

Jeremia.

3) Het Jodendom ( Vanaf 587 voor Christus.)

* Babylonische gevangenschap.

* Perzische heerschappij ( 539).

* Griekse heerschappij ( 333).

* Romeinse overheersing ( 33).

* De geboorte van Jezus Christus ( 0).

= De Messias ? onenigheid

-------> Ontstaan Jodendom / Christendom.

2) De groei / verspreiding.

• Verspreiding door eerste profeten.

=> Amos, Elia, Elisa, Jesaja en Jeremia.

(belangrijkste personen die zorgden voor de

godsdienstverspreiding).

=> in het jaar 931.

Wie is de stichter van het Jodendom?

a) Abraham.

b) Isaac.

c) Jacob.

d) Mozes.

3) Stichtend figuur.

• Eerste aartsvader = Abraham.

=> Stichter van het Jodendom.

=> nakomelingen Abraham = slaven in Egypte.

• Mozes = leider van het volk.

=> door God uitgekozen.

=> leidde het volk uit Egypte => beloofde land.

=> 10 geboden = leefregels.

=> zette Jodendom verder.

Abraham.

Mozes.

4) Godsbegrip / Godsbeeld. • Monotheïstisch 1 God.

* De zes dagen van de schepping.

! Zaterdag = Rustdag => Sabbat !

* De Messias ( = De Verlosser.)

gaat een hemels koninkrijk stichten.

5) Rituelen, gebruiken, vieren, feesten, geboden - verboden.

JOODSE GEBRUIKEN.

• Hoe leven joodse gezinnen?

* !Belangrijk!

Sabbat, feesten, maaltijden, leren, zingen en

praten.

• Het keppeltje.

• Het badhuis.

Wat is de reden van het dragen van het keppeltje?

a) Traditie.

b) Geloof.

c) Respect.

d) Mode.

Het Keppeltje.

Hoeveel boeken van Mozes omvat de Thora?

a) 1 boek.

b) 2 boeken.

c) 5 boeken.

d) 7 boeken.

THORA ( ROLLEN ) = lering, wet.• 5 boeken van Mozes. ---->! KERN ! : de 10 geboden gegeven door Mozes. * voorwaarden verbond God – Joden. Rond 10 geboden ± 248 geboden en 365

verbodsbepalingen ontstaan! –> vastgelegd in Tenach.

• bepaalt kenmerkende levenswijze v.d. Joden.

• Joodse gebruiken en tradities zijn hieraan ontleend.

• Middelpunt v.e. synagoge.

De Thora ( rollen).

Hoeveel keer wordt er gebeden per dag?

a) 1 keer.

b) 2 keer.

c) 3 keer.

d) 5 keer.

DE SABBAT.

• de 7e dag van de Joodse week.

• Start: Vrijdagavond met zonsondergang.

Einde: Zaterdagavond met zonsondergang.

• Bidden + vieren.

• Bepaalde regels: sabbat = rustdag: NIET werken!!

Wat betekent kosher?

a) Reinheid.

b) Leven.

c) Geloof.

d) Lekker.

KOSHER.

• Wanneer is eten kosher?

Kosher = zuiver, rein.

--> volgens de bijbelse en rabbinale spijswetten.

* Alleen herkauwende dieren & volledig gespleten hoeven.

* Geen schelp- of schaaldieren.

* Vissen met min. één vin die in het water zichtbaar moet zijn.

* Vlees niet met zuivelproducten (melk, kaas, boter) eten, minstens 6 uur tussen.

DE SYNAGOGE.• studie + gebed + discussiëren.* Hoogtepunt van de dienst.

* Belangrijke diensten.

* Oorsprong.

* Bidden.

* Hoe bidden de joden?

* Bidden in de synagoge.

De Synagoge.

De Synagoge.

BELANGRIJKSTE JOODSE MOMENTEN.

1) Besnijdenis en naamgeving.* Leeftijd van 8 dagen.

Wat is het vormsel bij de Joden?

a) Chanoeka.

b) Bar Mitswa.

c) Vormsel.

d) Bestaat niet.

2) Bar Mitswa / Bat Mitswa.

• Als een jongen bar mitswa heeft gedaan -> volwassen.

• Meestal bij 13 jaar. Vanaf dan Thora bestuderen.

• Deze jongen draagt de ark, daarin zitten de heilige wetboeken van de joden.

Wat moet een vrouw doen als ze getrouwd is?

a) Een ring dragen.

b) Een pruik opzetten.

c) Gesluierd zijn.

d) Meer baden.

3) Het huwelijk.

4) Sterven en rouw.

* De sjiva = een rouwperiode van 7 dagen.

VIEREN EN FEESTEN.

• Chanoeka.

• Pesach.

• Het Loofhuttenfeest.

• Rosj Hasjana en Jom Kippoer.

Chanoeka.

Hoe lang duurt Chanoeka?

a) 1 dag.

b) 2 dagen.

c) 6 dagen.

d) 8 dagen.

• Chanoeka = feest der lichten.

=> december.

=> 8 dagen.

=> elke dag speciale kaarsen aansteken.

-> menora = kandelaar ( 9 kaarsen).

Pesach.

• Pesach = joods paasfeest.

=>7 à 8 dagen.

=> eerste 2 avonden: speciale maaltijd opdienen

= de seder.

=> vieren bevrijding uit de slavernij in Egypte door Mozes.

Het Loofhuttenfeest.

• Het Loofhuttenfeest = Soekot.

=> 3e landbouwfeest.

=> start: op 15 tisjri = een joodse maand in de herfst. (eind september en begin oktober.)

=> 8 dagen.

=> families bouwen een soeka

= tijdelijke hut -> herinnering aan voorouders

-> geen vaste woonplaats.

-> bedekken hut met 4 ≠ boomtakken.

-> in hut: * feest vieren.

* eten.

Rosj Hasjana en Jom Kippoer.

• Rosj Hasjana en Jom Kippoer.

• Rosj Hasjana = het joodse nieuwjaar. => september of oktober.

• Jom Kippoer = 10 dagen later. => belangrijkste joodse feestdag. -> vergiffenis vragen voor zonden. -> er wordt niet gegeten.

Bij beide feesten: op muziekinstrument geblazen = hoorn van een ram = sjofar.

De Sjofar.

Bekende Joden.• Bob Davidse (Nonkel Bob), tv-presentator • David Davidse, zanger • Raymond van het Groenewoud, singer-songwriter

(Joodse moeder)• Olivier Strelli, modeontwerper • Albert Einstein, natuurkundige, wetenschapper • Karl Marx, filosoof • Arnon Grunberg, schrijver • Harry Mulisch, schrijver (Joodse moeder) • Sigmund Freud, psycholoog • Michael Douglas, acteur (Joodse vader)

Vervolg bekende Joden.• Kirk Douglas, acteur • Harrison Ford, acteur (Joodse moeder) • Calvin Klein, modeontwerper • Lenny Kravitz, zanger, songwriter, gitarist • Steven Seagal, acteur (Joodse vader) • Steven Spielberg, filmregisseur • Oliver Stone, regisseur (Joodse vader)• David Copperfield, illusionist • Bob Dylan (echte naam Robert Zimmerman),

singer-songwriter • Sarah Michelle Gellar, actrice