Post on 26-Jan-2015
description
GIS Doordacht en Duurzaam
Boris Minnaert, software architect, Esri Nederland
GIS Doordacht en Duurzaam
GIS Doordacht en Duurzaam - Hoe krijg je
geo-informatie op een doordachte en
duurzame manier in de organisatie?
Gaat er wel eens iets fout tussen ontwerp
en uitvoering dan?
Maar dat kunnen we natuurlijk ook zeggen met een kaart
Het gaat niet altijd doordacht of duurzaam, hoe zorgen we dat het nu wel goed gaat?
Ja, het gaat wel eens fout! Te veel IT projecten
worden niet op tijd of niet binnen budget
opgeleverd, of worden niet benut
Hoe komen we van een goed idee tot een
succesvolle uitvoering daarvan en wat is de rol van
de architect daarbij?
Architectuur schept kaders voor inhoud
“Computer architecture, like other architecture, is
the art of determining the needs of the user of a
structure and then designing to meet those needs
as effectively as possible within economic and
technological constraints.”
Frederick P. Brooks, Jr. (IBM), in “Planning a Computer
System: Project Stretch”, ed. W. Buchholz, 1962
Volg een methode voor ontwikkelen en beheren van enterprise-architectuur
In deze presentatie gebruik ik
een aangepaste vorm van
TOGAF
De pijlen lijken een volgorde
te suggereren. In
werkelijkheid loopt dat nooit
zo
Het zijn geen end-to-begin
relaties (zoals bij waterval)
maar end-to-end relaties
Kijk op alle nivo’s naar architectuur
Technische Architectuur(Hardware, OS, standaard software, netwerk)
Business Architectuur(Processen, Organisatie, Rollen)
Applicatie Architectuur
(geospatially enabled apps, services)
Data Architectuur
(Informatie, data)
Zorg voor consistentie tussen architectuur nivo’s
Er wordt vaak wel gewerkt aan deelgebieden, maar
door verschillende personen
Business Architectuur wordt vaak wel gedefinieerd
Data Architectuur door GIS professionals
Technische Architectuur door DBA, netwerkbeheerder etc
Applicatie architectuur en consistentie zijn vaak niet
belegd, waardoor er bij grote applicaties problemen
ontstaan
Een architect moet tijdens hele duur van project
eindverantwoordelijk zijn voor kwaliteit en moet mix
van disciplines inhoudelijk aansturen
Ontwikkel een architectuur visie en benut daarbij de patronen
Voorbeeld van een architectuur visie
Breng de Business architectuur in kaart
Welke uitdagingen zijn er in de business en
hoe gaan we daar waarde aan toevoegen
met geo-informatie?
Re-invent the business
Wat zijn de business functies, processen,
workflows?
Welke gebruikersrollen zijn er?
Vertaal business architectuur naar SMART
requirements. Zorg dat de requirements ook
echt requirements zijn
“Maps only have power when in the hands of people”
John Calkins
Gebruik business architectuur om te analyseren waar geo waarde kan toe voegen
Business
Administration
New Business
Development
Relationship
Management
Servicing and
Sales
Product
Fulfillment
Financial
Control and
Accounting
DirectingBusiness
PlanningSector Planning
Account
PlanningSales Planning
Fulfillment
Planning
Portfolio
Planning
Controlling
Business Unit
Tracking
Staff Appraisals
Sector
Management
Product
Management
Relationship
Management
Credit
Assessment
Sales
Management
Fulfillment
Planning
Compliance
Reconciliation
Executing
Staff
Administration
Product
Administration
Product
Directory
Marketing
Campaigns
Credit
Administration
Sales
Customer
Dialog
Contact Routing
Product
Fulfillment
Document
Management
Customer
Accounts
General Ledger
Applicatie architectuur is meer dan FO alleen
Alleen een Functioneel Ontwerp is niet genoeg
Maak ook een systeem context diagram (met
gebruikersrollen en externe koppelingen) om link
met business architectuur te borgen en externe
afhankelijkheden scherp te krijgen
Bedenk hoe componenten worden verdeeld over de
infrastructuur (operational model)
Let ook op firewall, DMZ, reverse proxy, load balancer,
clustering, virtualisatie, netwerk, remote access (Citrix) etc
Welke soort test doen we waar? Alleen functioneel
of ook non-functional (performance)?
MyServices
ArcGIS Server
RDBMS client
MyServices
ArcGIS Server
RDBMS client
MyData
RDBMS
MySite
MyBusRules
IIS
MyConfigStore
SvrDirectories
MyMapCache
Load Balancer
DNSReverse proxy
Load Balancer
DNS
MyApp
MyBusRules
MyLocalCache
ArcGIS Mobile
Android OS
MyServices
ArcGIS Server
RDBMS client
MyServices
ArcGIS Server
RDBMS client
MyData
RDBMS
MySite
MyBusRules
IIS
MyConfigStore
SvrDirectories
MyMapCache
Load Balancer
DNSReverse proxy
Load Balancer
DNS
Internet Internet
Buiten scope
van Esri NL
Esri SW en
applicatie
geleverd door
Esri NL
Legenda
No connection
Firewall
Schadeopnemer
Het te leveren systeem
Leverancier
Functienaam-4
Leverancier
Bedrijfsvoerders
ManagerManagerManagerManager
Verschillende Systemen
Systeem b
Functienaam-3
ProductProductProductProduct ---- bbbb
Systeem A
ProductProductProductProduct ---- cccc
ProductProductProductProduct ---- dddd
klantgegevensklantgegevensklantgegevensklantgegevens
RapportagsesRapportagsesRapportagsesRapportagses
ProductProductProductProduct ---- eeee
ProductProductProductProduct ---- ffff
ProductProductProductProduct ---- eeee
Data architectuur is bij GIS belangrijker dan bij administratieve systemen
Er is één bron van informatie, die
meervoudig gebruikt kan wordenBetrouwbaar, beheerbaar, duurzaam
Welke processen zijn er om master data aan te
passen en te beheren? Wie is verantwoordelijk?
Besteed tijdig aandacht aan data
kwaliteit
Kijk in begin goed naar technische architectuur
Doordenk technische architectuur in
het begin van project al precies, want
dit heeft grote invloed op haalbaarheid,
doorlooptijd, middelen en kosten
Wat gaat waar draaien op
productieomgeving? (operational model)
Welke omgevingen komen er (OTAP)?
Welke eisen stellen de tests aan de
omgeving?
Beleg governance
Overweeg een
gestandaardiseerd platform
Borg conformiteit aan wet- en
regelgeving
Definieer/gebruik best
practices voor architectuur
Stel Change Control Board in
Stel Architecture Board /
Design Authority in
We kijken naar softwarekwaliteitskenmerken bij een GIS oplossing: performance, onderhoudbaarheid en beveiliging
• Functionele geschiktheid (Functional suitability)
• Prestatie-efficiëntie (Performance efficiency)
• Uitwisselbaarheid (Compatibility)
• Bruikbaarheid (Usability)
• Betrouwbaarheid (Reliability)
• Beveiligbaarheid (Security)
• Onderhoudbaarheid (Maintainability)
• Overdraagbaarheid (Portability)
Productkwaliteit (Product quality)
• Effectiviteit (Effectiveness)
• Efficiëntie (Efficiency)
• Voldoening (Satisfaction)
• Vrijheid van risico (Freedom from risk)
• Context dekking (Context coverage)
Kwaliteit tijdens gebruik
(Quality in use)
Gebaseerd op ISO-norm 25010 softwarekwaliteitskenmerken (sinds 2011 de opvolger van ISO-norm 9126)
Performance vraagt consistentie tussen FO en infrastructuur
Bij complexer of intensiever gebruik is het nodig om best
practices te volgen en op te schalen
Een systeem moet worden gedimensioneerd op piek
belasting. Gebruik virtualisatie om grote pieken op te vangen
Performance vraagt consistentie tussen FO en infrastructuur
Bij opschalen is er keuze tussen horizontaal/verticaal schalen
of het specialiseren van servers bv
Specialiseren naar functie
geoprocessing vs. visualisatie
content authoring vs. raadplegen
Specialiseren naar channel (browser, mobiel, desktop)
Specialiseren naar gebruikersgroep (intern vs. extern)
Afweging zal doorgaans worden gemaakt op grond van
eisen/SLA’s qua belasting en beschikbaarheid
Esri heeft goede informatie over performance, gebruik deze informatie
Dave Peters, Building a GIS (2nd edition),
Esri Press 2012http://wiki.gis.com/wiki/index.php/System_Design_Strategies
Onderhoud gaat niet vanzelf en moet serieus worden genomen
Blijf op recente SW versies, benut nieuwe mogelijkheden en
neem dit mee in de releaseplanning / life cycle mgtDirectConnect geïntroduceerd in AG 9.1, nog niet door iedereen gebruikt
Gebruik SOA en loose coupling
Gebruik SW zoals bedoeld
Veel klanten hebben een OTAP-straat, maar die moet wel
worden onderhouden
Houd omgevingen gelijk, dus ook versies/inrichting van OS,
standaard software en referentiedata
Gebruik beheerprocessenSpreek in functioneel beheer af welke wijzigingen door de OTAP-straat
moeten gaan en welke rechtstreeks op productie gedaan kunnen worden
Onderhoudbaarheid vraagt een platform dat mee kan groeien
ArcGIS
Ora
cle
SQ
L S
erv
er
Po
stg
reS
QL
Info
rmix
DB
2
Cu
sto
miz
ab
le
Linux
WindowsP
latfo
rms
Databases
Silverlight
Flex
JavaScript
.Net
Java
Objective-C
Python
Applications
Bro
wsers
Mo
bile
Deskto
p
Interoperable
RE
ST
SO
AP
OG
C
Neem beveiliging vanaf het begin mee en bekijk het ook functioneel
Neem beveiliging mee vanaf eerste begin,
later inbouwen is te duur
Kijk niet alleen naar techniek, maar ook
naar need-to-know
Om van goed idee tot succes te komen, moet je een project doordenken tot en met voltooiing
Het allereerste plan moet al toewerken naar
voltooiing (completion)
Bedenk goed wat er nodig is om project te
voltooien qua architectuur en project mgt
Data, koppelingen, omgevingen, tests etc
Deliverables, completion criteria, planning etc
Wat bedreigt voltooiing, haalbaarheid,
datum, budget?
Manage architecturele risico’s, te beginnen
bij het grootste
Doordenk het project in genoeg detail. Maak afweging tussen inspanning en risico
Doordenk het project in genoeg detail
Mate van detail hangt af van kennis en ervaring
Werk top down en schep kaders voor projectvorm
en inhoud
Denk belangrijke zaken uit, maar verlies je niet in details
Voeg detail toe tot je voldoende zekerheid hebt over
haalbaarheid, benodigde mensen en middelen
Maak afweging tussen inspanning om detail
uit te werken en risico dat je ermee mitigeert
CFO: weet je hoeveel die
nieuwe projectaanpak
kost?
CEO: weet je hoeveel
een mislukt project kost?
Hoeveel detail is genoeg detail en op welk moment? Een voorbeeld
Tijdens de voorbereiding werk je aspecten in verschillend
detail uit, afhankelijk van kennis, ervaring, risico
Tijdens uitvoering komt meer detail : precieze route van
Slowakije naar Roemenië? door hoeveel landen? iets
meepikken onderweg?
520 km
Identificeer volgende verbeteringen
Samenvattend
Hoe krijg je geo-informatie op een
doordachte en duurzame manier in de
organisatie?
Architect is verantwoordelijk voor kwaliteit
Architect zorgt voor consistentie tussen alle
architectuur nivo’s. Alleen FO is niet genoeg
Architect stuurt tijdens hele duur van project
de mix van disciplines aan
Al in het begin van project in genoeg detail
doordenken tot en met voltooiing
Dank voor jullie aandacht!
Meer informatie?
• Esri Nederland Opleidingen:
• System Architecture Design voor GIS
• esri.nl/opleidingen
• Blijf op de hoogte!
• Schrijf u in voor de GIS Nieuwsbrief
• Technische artikelen, tips, downloads via esri.nl/support
• Social media:
• twitter.com/gis_tech of #gistech
• ‘ArcGIS in Nederland’-groep
• facebook.com/esrinederland