InformatiebijeenkomstVooroeververdedigingen OS & WS

Onderwater landschappen in de OosterscheldeMindert de Vries

Aanleiding

• Noodzakelijke en urgente vooroeverversterkingen in OS en WS

• Zorg van belangengroepen en RWS dat belangrijke habitats vande Oosterschelde verloren zouden gaan.

• Ontwikkeling eco-engineering concept “Rijke Dijk” door Deltaresen partners.

• Overtuiging dat bij een ‘simpele’ waterbouwkundige ingreepecologische meerwaarde kan worden gecreëerd door beheerder,waterbouwers en biologen op een innovatieve manier te latensamenwerken.

Vooroeverversterking cluster 1

Doelen eco-design vooroeverbestorting

• Aanleg van een onderwaterlandschap met een zo hoog mogelijkediversiteit aan habitats en uiteindelijk dus ook aan planten endieren in opdracht van RWS.

• Hierdoor herstel/verhogen van de natuurwaarde van locaties waarde vooroever is gestabiliseerd door aanbrengen van staalslakkenen breuksteen.

• Handhaven/verbeteren van stabiliteit van de vooroever.

Aanpak

• Workshop op 24 juni 2009 met focus op mogelijkheden omecologische waarde van werklocaties te vergroten

• Conceptueel ontwerp van rijke toplaag

• Technisch ontwerp van ‘bouwstenen’ en ‘landschap’ in ‘bouwteam’samen met aannemer

• Optimalisatie van ontwerp in overleg met RWS en toepassing oplocaties

• Monitoring van lange termijn ontwikkeling

Concept

• Aanbrengen van robuuste hoeveelheid habitat variabiliteit door overlagingmet extra breuksteen

• Maximalisatie van aanhechtings oppervlak en holtes

• Variatie in langsprofiel en dwarsprofiel

• Gebaseerd op ‘bouwstenen’ in de vorm van heuvels, richels en vlakken

• Orientatie bouwstenen t.o.v. overheersende stroming genereertmicrohabitats met variabele expositie en luwte

• Door combinatie van richels worden luwe gebieden gecreëerd, die zich ervoor lenen om opgevuld te worden met zand, schelpdieren, anderebouwstenen, en/of sepia-opstellingen

Conceptueel ontwerp opgepikt in de pers

Technisch ontwerp

• Beschikbare soorten en sortering van breuksteen

• Stabiliteit

• Maakbaarheid

• Beschikbare hoeveelheid breuksteen

• Ruimtelijke configuratie (onderwater landschap)

NatuurbouwopGROTEschaal!

Ontwerp bouwstenen en lay-out per locatie

Zuidhoek/De Val

Cauwersinlaag

Optimalisatie voor werklocaties OS

• Extra investering in breuksteen door RWS voorvergroting ecologische meerwaarde.

• In Cauwersinlaag en Zuidhoek/De Val wordtbreuksteen aangebracht in de vorm vanonderwaterlandschap van bouwstenen.

• Stabiliteit blijft gegarandeerd door opbouw van deelementen, speciaal kraanschip benodigd voorplaatsing.

G:\Foto's VO Oosterschelde\IMG_0293.jpg

Werk in uitvoeringdoor aannemer van Oord

Meting van gerealiseerd onderwaterlandschap Zuidhoek(mrt 2010)

Stalen frames en vlakvulling

Stabiele framesals basis voor‘sepia tentjes’

extra grotebreuksteen

alsmonitoring punten

Vlakvulling metgrof schelpen

materiaal als extradiverse habitat

extra grotebreuksteen

alsmonitoring punten

Bodem-aangroei Cauwersinlaag mrt 2010- aug2011Op basis van data RWS en van Oord

Bodem-aangroei Zuidhoek mrt 2010- juni 2011

Vlakvulling metgrof schelpen

materiaal als extradiverse habitat

Bodem-aangroei Zuidhoek mrt 2010- juni 2011 (detail)

aanzanding inluwte vanstructuren

Een greep uit de duikers blogs en de pers…

Agema prijs 2010

Positieve publiciteit….

Conclusie en vooruitblik

• Aanleg van ecologische en recreatieve meerwaarde op hard substraat opdeze schaal is uniek in de wereld.

• Door monitoring moet de effectiviteit van de structuren (vorm) nog wordenvastgesteld. Er zijn al aanwijzingen voor een positief effect op soorten endiversiteit. Aanzanding is gunstig effect.

• Ontwerp en implementatie is resultaat van samenwerking en inzet vanvele partijen. Combinatie van kennispartij, waterbouwers, biologen enstakeholders is zeer effectief.

• Een van de eerste voorbeelden van “building with nature” waar veiligheiden ecosysteemdiensten worden gecombineerd vanaf ontwerpfase.

• Proces kan dienen als voorbeeld voor andere projecten waar meerderefuncties elkaar kunnen versterken. Uitdaging om deze meerwaardezodanig in uitvraag te laten landen dat kosten en baten in balans blijven.

Door samenwerken een buitengewoon resultaat!