door:Dr. mr. Ard Cools

Presentatie“Misverstanden over valorisatie”

AANDACHT VOOR VALORISATIE

Toegenomen aandacht voor

valorisatie is gevolg

van zg Europese

kennisparadox.

Veel van de met

behulp van publieke

financiering ontwikkelde kennis is

hoogwaardig en ook in commercieel opzicht veelbelovend, maar een

groot deel daarvan blijft desondanks ongebruikt op de plank liggen.

Vraag:

Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit?

VALORISATIE

Art. 1.3 lid 1 van de WHW

Drie wettelijke taken van een universiteit:

• Geven van onderwijs

• Uitvoeren van onderzoek

• Kennisoverdracht t.b.v. de maatschappij

”Kennisoverdracht aan de maatschappij, en daarmee valorisatie,

is immers één van de wettelijke taken van de universiteit.”

(citaat minister OC&W)

KENNISOVERDRACHT

Vraag:

Behoort valorisatie wel tot de taken van een universiteit?

VALORISATIE

Antwoord:

Ja, tot de wettelijke taken.

KENNISOVERDRACHT

Activiteiten gericht op kennisoverdracht t.b.v. de maatschappij: “a. Afleveren hoogopgeleide mensen

b. Samenwerking in onderzoek met private partijen

c. Uitvoering onderzoeksopdrachten

d. Samenwerking met bedrijfsleven in onderwijs en training

e. Publiceren van resultaten van onderzoek

f. Informele contacten tijdens conferenties, e.d.

g. Wetenschaps- en techniekcommunicatie”

(citaat minister OC&W)

Daarnaast:

“h. inspanningen gericht op het vastleggen van de intellectueel eigendom; hierbij gaat het bijvoorbeeld om het aanvragen van octrooien en het geven van licenties; het omgaan met auteursrechten, etcetera.

i. het stimuleren van spin-offs en ondernemerschap; hierbij gaat het bijvoorbeeld om het leveren van bijdragen aan het creëren van nieuwe bedrijvigheid in zogenaamde spin-offs en start-ups, het opzetten van incubators voor starters en het stimuleren van

ondernemerschap in het onderwijs.”

(citaat minister OC&W)

KENNISOVERDRACHT

KENNISOVERDRACHT

”Deze beide laatstgenoemde activiteiten zijn, samen met een aantal al langer gebruikelijke, rechtstreeks van belang voor de valorisatie van kennis die voortkomt uit universitair onderzoek”

(citaat minister OC&W)

kennisoverdracht?

MISVERSTANDEN

Wat moet precies worden verstaan onder:

technology transfer?

valorisatie?

overdracht

Universiteit

Kennis

Maatschappij

KENNISOVERDRACHT

transfer

Universiteit

Bestaand bedrijf

Technology

Start-up

TECHNOLOGY TRANSFER

VALORISATIE

Twee soorten valorisatie:

• Economische valorisatie

• Maatschappelijke valorisatie

ECONOMISCHE VALORISATIE

Technol.

kennis

Producten

Processen

Diensten

Waarde toevoegen

MAATSCHAPPELIJKE VALORISATIE

Kennis

Rapporten

Artikelen

Geneeswijzen

Waarde toevoegen

VALORISATIE

Door maatschappelijke valorisatie kun je economische valorisatie voorgoed onmogelijk maken.

STAPPEN UIT HET PROCES VAN ECONOMISCHE VALORISATIE

Bescherming kennis door

a. geheimhouding; ofb. octrooiering

Evaluatie toepassingsmogelijkheden

Scouten van veelbelovende resultaten

Marketing

Productontwikkeling

Technology transfer a. overdracht technologie en

b. overdracht octrooi(en) of licentie verlening

Zoeken van geïnteresseerde bedrijven; of oprichten start up

Leveren van proof of concept

OVERDRACHT ZAAK

A B

OVERDRACHT KENNIS

A B

EIGENDOMSOVERDRACHT

Goederen kunnen in eigendom worden overgedragen.

Goederen zijn:

• Zaken, dwz stoffelijke objecten (huizen,

stoelen, boeken);

• Vermogensrechten (vorderingsrechten,

intellectuele eigendomsrechten).

Kennis is geen goed

en kan niet in eigendom worden overgedragen.

KENNISEIGENDOM

Kenniseigendom bestaat niet!

a. A deelt de kennis mede aan B, maar zal de kennis niet aan derden mededelen;

AFSPRAKEN

b. A verleent B het recht om de kennis te gebruiken;

c. A zal de kennis niet gebruiken.

RISICO’S

Risico’s kennisbescherming door geheimhouding:

• kennis kan openbaar worden door

niet nakomen geheimhoudingsverplichtingen

• kennis kan openbaar worden door onachtzaamheid

• zelfde kennis kan door derden worden ontwikkeld

TECHNOLOGY TRANSFER

Technology transfer bestaat uit:

• overdracht van een technologie aan een bestaand of een nieuw op te richten bedrijf; en

• simultane overdracht aan dat bedrijf van een daarop betrekking hebbend octrooi of verlening van een licentie; of

• simultane overdracht aan dat bedrijf van het recht om een daarop betrekking hebbend octrooi aan te vragen.

Kennis kan op twee verschillende manieren

worden beschermd.

Namelijk door:

• geheimhouding;

• octrooiering of andere IPR.

KENNISBESCHERMING

OCTROOI

Een octrooi is:

• een van overheidswege verleend recht

en ook:

• een absoluut recht

• een intellectueel eigendomsrecht

• een vermogensrecht

• een verbodsrecht

OCTROOI

Je kunt intellectuele eigendom niet beschermen!

WAARDECREATIE

Technologie octrooi-aanvraag octrooi

waarde toevoegen waarde toevoegen

Waardecreatie door investering in kennisbescherming,

waardoor meer zekerheid t.a.v. beoogde monopoliepositie

Een octrooi is een vermogensrecht en een verbodsrecht.

Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je kunt het in eigendom overdragen aan een ander.

Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken, te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden, kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT

NADELEN OCTROOI

Kosten voor aanvragen en instandhouden van octrooi

Beperkte tijd geldig

BEPERKINGEN OCTROOI

Octrooieren blijft beperkt tot:

• Voortbrengsel• Werkwijze

Verdere vereisten:

• Uitvinding• Nieuw• Industrieel toepasbaar

UITVINDING EN ONTDEKKING

Het begrip uitvinding is opgebouwd uit

drie elementen:

- een weten

- een kunnen

- een vooruitgang op het gebied van de aanwending van natuurkrachten

Een ontdekking is het vinden van iets wat al

bestond, maar nog nooit eerder was gezien.

INNOVATIE

Een innovatie is een nieuw of vernieuwd product,

proces of dienst. Dus:

• een innovatie hoeft niet gebaseerd te zijn op een uitvinding;

• niet iedere uitvinding leidt tot een innovatie.

NIEUWHEIDSVEREISTE

Nieuwheidsvereiste:

Kennis mag niet al deel uitmaken van de stand der techniek

en moet geheim worden gehouden tenminste tot moment van de

indiening van de octrooi-aanvraag.

INVENTION DISCLOSURE FORM

Vragen over:

• Aard van de uitvinding

- oplossing voor welk probleem?

- inbreuk aantoonbaar?

• Nieuwheid

- publicaties; posters tijdens conferentie?

• Industriële toepassing

- markten/bedrijven?

- investeringen nodig?

• Freedom to operate

- subsidievoorwaarden?

- andere afspraken?

OCTROOIGEMACHTIGDE

Na een positieve interne evaluatie wordt een octrooigemachtigde ingeschakeld.

De octrooigemachtigde stelt het octrooischriftop.

PROBLEEM

Dat betekent in praktijk dat de uitvinding 3 tot 6 maanden geheim moet worden gehouden.

Dit wordt binnen een universiteit vaak als een probleem gezien,omdat men meestal zo snel mogelijk wil publiceren.

Omdat valorisatie tot de 3 hoofdtaken van een universiteit behoortmoeten universiteiten bereid zijn om te accepteren dat (tijdelijk) geheimhouden soms onvermijdelijk is.

OCTROOI VAN UNIVERSITEIT

Wanneer heeft het zin om als universiteit octrooi aan te vragen?

Als je waarde wilt creëren voor je universiteit.

Dat kan alleen als er een bedrijf is dat:

• het octrooi wil kopen/overnemen; of

• een licentie wil nemen.

O&O&I STEUNKADER

Marktprijs !

WAARDEBEPALING

De marktprijs van een verleend octrooi

is bepaald door de exploitatiemogelijkheden:

• toepassingen• productiefaciliteiten• markten

en verder natuurlijk ook door:

• aard en uniciteit van de betreffende uitvinding• al dan niet voorhanden zijn van technologische

alternatieven• effectiviteit en reikwijdte van het octrooi• landen waar het octrooi van kracht is • mate van technologische doorontwikkeling van

de betreffende uitvinding• vereiste investeringen om de betreffende technologie gereed te maken voor productie• investeringsrisico

WAARDEBEPALING

OCTROOI VAN BEDRIJF

Wanneer heeft het zin om als bedrijf octrooi aan te vragen?

• Als je anderen wilt kunnen verhinderen om …….

randvoorwaarden:

- je moet de kosten van het aanvragen en in stand houden

kunnen opbrengen

- je moet tegen inbreukplegers kunnen optreden

- je moet inbreuk gemakkelijk kunnen aantonen

• Als je waarde wilt creëren voor je bedrijf

TIJDSTIP VAN AANVRAGEN

Niet te vroeg, want

dan heb je een kortere effectieve terugverdientijd,

indien nog veel ontwikkelingswerk nodig is.

Niet te laat, want

dan kun je door een concurrent worden ingehaald.

Een octrooi is een vermogensrecht en een verbodsrecht.

Een octrooi vertegenwoordigt economische waarde en je kunt het in eigendom overdragen aan een ander.

Je kunt iedereen verbieden het geoctrooieerde te maken, te gebruiken, te verkopen, ter verkoop aan te bieden, kortom commercieel te exploiteren gedurende 20 jaar.

VERMOGENSRECHT EN VERBODSRECHT

Twee mogelijkheden:

OCTROOI ALS VERMOGENSRECHT

• overdracht; of

• licentie verlening

exclusief

• één licentienemer

• octrooikosten voor licentienemer

• doel: afschermen markt t.b.v. licentienemer

niet exclusief

• meerdere licentienemers

• octrooikosten voor licentiegever

• doel: technologie breed neerzetten

semi-exclusief

LICENTIE VERLENING

LICENTIES

Niet alleen:

• octrooilicenties; maar ook

• know how licenties (geheime kennis)

• software licenties

LICENTIES

Beperken naar:

• territorium

• tijd (duur octrooi)

• toepassing

• medisch

• niet-medisch

• activiteit

• produceren

• verkopen

• markt

• consumenten

• B2B

VERGOEDING VOOR LICENTIES

Lump sum - vast bedrag ineens

Royalties - omzet- of winstafhankelijke vergoeding

VERGOEDING VOOR LICENTIES

Factoren die van belang zijn voor het bepalen van de

hoogte van de vergoeding:

• intrinsieke waarde uitvinding

• aanvraag- en instandhoudingskosten

• wie betaalt kosten van bestrijden van inbreuk

• exclusiviteit

• territorium van de licentie

• duur van de licentie

• welke toepassingen

• welke markten

• commercieel succes

• nog investeringen nodig?

OPTIE

Optie op licentie

• Voorwaarden en prijs zijn vastgelegd.

• De licentiegever moet de optiehouder licentie verlenen onder de vastgelegde voorwaarden en prijs, zodra de optiehouder dat wil.

RIGHT OF FIRST REFUSAL

Right of first refusal van een licentie

• Voorwaarden en prijs zijn niet vastgelegd.

• Licentiegever hoeft niemand een licentie te verlenen.

• Als de licentiegever een licentie wil verlenen, moet hij prijs en voorwaarden vastleggen en die licentie dan eerst aanbieden aan de houder van het ROFR.

• Als de houder van het ROFR de licentie niet wil onder die voorwaarden, mag de licentiegever de licentie onder dezelfde voorwaarden aanbieden aan derden.

OPEN INNOVATIE

Open innovatie is het combineren

van interne en externe bronnen

voor zowel de ontwikkeling

als het op de markt brengen

van nieuwe producten, processen of diensten.

(H. Chesbrough)

OPEN INNOVATIE

Drie vormen van open innovatie:

• inkopend innoveren;

• collaboratief innoveren;

• openbaar innoveren.

Alleen de laatste vorm van open innovatie is nieuw.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980

BAYH-DOLE ACT

maakt het Amerikaanse universiteiten mogelijk

om rechten te claimen op uitvindingen die voortvloeien

uit door de federale overheid gefinancierd onderzoek.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980mits de universiteit:

• overeenkomsten heeft gesloten met haar medewerkers omtrent geheimhouding en overdracht van uitvindingen aan de universiteit;

• de uitvinding meldt aan de financierende instantie van de federale overheid;

• daadwerkelijk octrooi aanvraagt voorde betreffende uitvinding;

• een niet-exclusieve en niet-overdraagbare licentie verleent aan de federale overheid;

• actief bevordert en probeert om de uitvinding te commercialiseren, waarbij MKB bedrijven die in de VS produceren de voorkeur genieten;

• het octrooi niet overdraagt aan derden (behalve onder bijzondere omstandigheden;

• de royalties deelt met de uitvinders en het overblijvende deel besteedt aan onderzoek en onderwijs.

BAYH-DOLE ACT VAN 1980

“In Amerika zijn onderzoekers bij wet verplicht om resultaten te patenteren.”

(citaat hoogleraar kennisvalorisatie)

Misverstand?

MISVERSTANDEN

Er wordt in Nederland veel gesproken over kennisvalorisatie, maar weinig

met kennis van zaken. Dat is niet bevorderlijk voor de acceptatie in de

wetenschappelijke wereld van het belang van kennisvalorisatie.

door:Dr. mr. Ard Cools

Presentatie“Misverstanden over valorisatie”