Het was mooi. De ceremonie. Nu kijkt men toe hoe de kist in de grond verdwijnt, terwijl de zon fel op de zwarte kledij schijnt. Het is midden zomer en iedereen zweet als een otter. Het is bij sommigen zelfs niet te zien of het tranen zijn of zweet is.

Lena staat aan de zijkant van het graf, tegen een boom aangeleund. Voor de gelegenheid mocht ze haar opvallende, oranje kleren verruilen voor een eenvoudig, zwart mantelpakje. Ze is op kort verlof, zeer kort verlof.

Aan de linkerkant van de boom, staat haar begeleider. Voor de zoveelste keer kijkt hij zuchtend op zijn horloge en wrijft nogmaals het zweet op zijn voorhoofd weg. Zelfs in de schaduw, hier onder de boom, is het bloedje heet.

Deze ochtend in augustus is Lena, na zeven maanden tussen vier gevangenismuren te hebben geleefd, voor het eerst weer buiten die muren. Maar een reden om daar blij om te zijn, om daar van te genieten, is er niet.

Drie dagen geleden is Harold, tijdens zijn dagelijkse wandeling door het bos, in elkaar gezakt en daar ter plekke overleden aan een hartstilstand. Lena voelt opnieuw tranen opkomen. Waarom lukt het de dood altijd om ergens stiekem doorheen te sluipen?

Waarom sloop de dood naar Harold? Waarom komt de dood altijd onverwacht? Waarom moest Harold zo onverwachts sterven? Wat heeft hij ooit misdaan? Nu laat hij een dochter, een schoonzoon en een kleinzoon achter.

Lena kijkt op en ziet het treurig kijkende gezicht van Ryan. Wat zou ze nu graag naar hem toelopen om haar armen om hem heen te slaan, om hem te troosten, gewoon, om er voor hem te zijn. Na al die tijd houdt ze nog steeds van hem en er gaat geen dag voorbij dat ze niet aan hem denkt.

Dan kijkt ze naar de vrouw naast Ryan. Dat is duidelijk zijn moeder, geen twijfel over mogelijk. Ryan lijkt sprekend op haar. Lena slaat haar hand voor haar mond en schudt ongelovig haar hoofd. Nu heeft zij, Livia, nooit de kans gekregen om het goed te maken met Harold.

Wat vreselijk. Harold wilde het zo graag goedmaken met zijn dochter. Hij was van plan om haar op te zoeken, samen met Ryan, om alles met haar uit te praten. Nu hij haar, Lena, had verloren, besefte hij weer hoe erg hij zijn dochter miste. Lena slikt. En nu is het te laat…

God, ze gaat die lieve, zorgzame, oude charmeur ontzettend missen. Hij was de enige die haar in de afgelopen maanden heeft bijgestaan. Hij is haar wekelijks op komen zoeken. Wekelijks weer die lange, vermoeiende rit naar de gevangenis om even met haar te kunnen praten, om haar even te kunnen zien…

Men loopt langzaam, bijna één voor één, weg van het graf van Harold. Een aantal van hen kijkt haar nieuwsgierig aan, maar het merendeel heeft niet eens door dat ze er staat. Lena kijkt toe hoe iedereen de begraafplaats verlaat en verdergaat met hun leven.

Ze ziet een paar bekenden uit het dorp, maar zij schijnen haar niet te herkennen. Dat is ook niet zo gek. Haar zwarte haar is niet meer. Het is weer blond, of ja, donkerblond. Door al die keren haar haar te hebben geverfd is haar echte haarkleur voorgoed verdwenen.

“Sanders, het is tijd.” Haar begeleider staat plotseling naast haar en kijkt haar strak aan. Lena kijkt langs hem heen, naar het graf. “Ik zou graag nog even alleen afscheid van hem willen nemen.” Zegt ze met verstikte stem.

“We moeten over drie kwartier terug zijn, en we moeten nog een heel stuk rijden.” Lena zucht. Na ruim een half jaar weet ze wel zo’n beetje hoe het werkt. Met je gevoelens wordt geen rekening gehouden. Alles moet volgens de regels, elk uur, elke minuut van de dag.

“Goed.” Verzucht Lena. Als haar begeleider en zij zich omdraaien, staat Ryan plotseling voor hen. Lena kijkt hem verstard aan, terwijl haar begeleider een zucht slaakt. “Sorry, meneer, maar ik heb haast. Kunt u opzij gaan?”

“Uhm… ja, ik bedoel… nee.” Stamelt Ryan. “Wat is het nu?” Vraagt Lena’s begeleider ongeduldig. “Ik zou graag even met Lena willen praten.” “Wie bent u?” Vraagt Lena’s begeleider, ietwat op zijn hoede. “Ryan Sluijter. Ik beloof dat het niet lang zal duren.” Lena’s begeleider kijkt op zijn horloge en zucht. “Goed dan.” Hij zet een paar stappen achteruit, terwijl Lena Ryan verwachtingsvol aankijkt…