De maatschappelijke kosten van kindermishandeling

Dr Willem Jan Meerding

Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg

w.meerding@erasmusmc.nl

Waarom kosten?

Indicator voor maatschappelijke impact

Inzicht in kostenverhoudingen: directe vs indirecte kosten, acute en late

gevolgen

Input voor kosten-baten analyses

Studies tot nu toe

Kosten Land Auteurs Opmerkingen

$94 miljard US Fromm et al., 2001 direct+indirect*

£1 miljard UK National Commission direct

$16 miljard Can. McKenna, 2003 direct+indirect#

* Waarvan $64 miljard criminaliteitskosten

# Waarvan $11 miljard inkomensverliezen (ongecorrigeerd)

Definitie en omvang van kindermishandeling

Ernstige fysieke en/of sexuele mishandeling en/of verwaarlozing

Meetproblemen

Glijdende schaal, afkappunt

Onzichtbaar probleem (huidige mishandeling)

Herinnering, verdringing (vroegere mishandeling)

Veranderde opvattingen (vroegere mishandeling)

…etc.

Omvang van kindermishandeling in NL

Prevalentie op dit moment mishandeld (‘incidentie’)

50-80.000 (schatting)

ca. 20.000 meldingen AMK waarbij daadwerkelijk mishandeling en/of

verwaarlozing

Prevalentie ooit mishandeld

16% van personen 18-24 jaar (UK; Cawson et al., 2000 en 2002)

7% fysiek, 6% emotioneel, 4% sexueel (verwanten),

6% verwaarlozing

1 op 3 vrouwen 20-40 jaar sexueel misbruikt (Draijer, 1990)

Gevolgen van kindermishandeling

Acute gevolgen

lichamelijk letsel

psychische stoornissen (PTSS, stemmingsstoornissen, angststoornissen,

gedragsstoornissen, etc.)

Late gevolgen

psychische stoornissen (o.a. depressie)

crimineel gedrag

chronische ziekten

verminderde economische productiviteit

Typologie kosten

Directe kosten

Medische zorg, psychische hulp

Jeugdhulpverlening

Justitie, RvdK

Overige publieke diensten: politie, onderwijs, etc.

Indirecte kosten

Speciaal onderwijs

Extra behoefte aan medische (psychische) hulp

Criminaliteit

Economische productiviteit

Immateriële kosten

Methoden - risicofactoren en causaliteit

Risicofactoren en Causaliteit

armoede

Gezin/individu

psych. problemenstressgedragsstoornissenopvoedingsvaardighedenrelatieproblemenverslaving

Omgeving soc-econ. situatie

werkloosheidLate gevolgen

Kindermishandeling

Methoden - causaliteit

Individueel niveau: herinnering, verdringing, etc.

Groepsniveau:

prospectief onderzoek

case-control / vergelijkend onderzoek (risico’s op bias)

RR = relatief risico; p=prevalentie (i.c. 16%)

PAR = population attributable risk

= p(RR-1)/(p(RR-1)+1)

Methoden - overig

(Nog) geen kritische analyse gebruikte literatuur

(Nog) geen onderscheid naar type misbruik, mannen/vrouwen

Definitieverschillen incidentie/prevalentie - (late) gevolgen

Kosten voor 2003

Databronnen

Medische zorg screening op SEH; letselkostenmodel

Psychische hulp Pelcovitz et al., 2000 (case-control; fysiek misb.)

Jeugdhulpverlening financiële statistieken

Justitie, RvdK financiële statistieken; productiegegevens;

Mertens, 1995

Overige publiek (politie, onderwijs, etc.) geen

Speciaal onderwijs Jonson-Reid et al., 2004 (prospectief);

financiële statistieken

Late medische zorg Walker et al., 1999 (case-control; vrouwen)

Criminaliteit Widom et al., 2001 (prospectief); WODC

Economische productiviteit Perez et al., 1994 (case-control)

Resultaten – medische en psychische hulp

Medische zorg:

3200 SEH-bezoeken, 300 ziekenhuisopnamen (1%)

€3,2 miljoen

Psychische hulp

psychische stoornissen RR 2-3 (fysiek misbruik)

totale kosten kinder- en jeugdggz €339 mln

toe te rekenen aan kindermishandeling: €47- €82 mln (14-24%)

Resultaten - jeugdhulpverlening

Bureaus Jeugdzorg €mln

Preventief, ambulant vrij toegankelijk, case management 91,8

AMK 13,2

Overig BJZ 14,5

Subtotaal BJZ 119,5

Zorgaanbod

Ambulant geïndiceerd 76,1

Pleegzorg 93,3

Dagbehandeling 132,0

Residentieel 299,0

Overig 57,5

Subtotaal zorgaanbod 657,9

Totaal jeugdhulpverlening 777,3

Resultaten – justitiële jeugdzorg

Gezinsvoogdij, ots €67 mln (50% van totale uitgaven)

RvdK €45 mln (van €122 totale uitgaven)

Totaal justitieel €112 mln

Resultaten – speciaal onderwijs

Extra uitgaven (= meer dan regulier) €906 mln

Leer- en gedragsproblemen RR 1,9* (Jonson-Reid, 2004)

Toe te rekenen aan kindermishandeling €114 mln (13%)

* Gecorrigeerd voor omgekeerde causaliteit

Resultaten – late medische zorg

Vrouwen 18-65 jaar met historie van mishandeling en/of verwaarlozing 7%

hogere zorgkosten (Walker et al., 1999)

Toe te rekenen aan kindermishandeling €145 mln (=1,1% van totale zorgkosten

vrouwen 18-65 jaar)

Resultaten - criminaliteit

Crimineel gedrag (alle vormen) OR 1,3-1,6 (Widom et al., 2001)

Totale kosten criminaliteit €8,8 miljard (Schreuders et al., 1999)

Waarvan toe te rekenen aan kindermishandeling €530 mln.

Resulaten – verminderde economische prod.

Mishandelde en/of verwaarloosde kinderen hebben*

slechtere leesvaardigheid

lager IQ

meer schooluitval (58% vs 34%)

gemiddeld 1 jaar minder onderwijs

*gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, sociaal-economische status

Kosten??

Resultaten - totaaloverzicht

Direct €mln

Acute medische zorg (somatisch) 3,2

Acute psychische zorg 47-82

Jeugdhulpverlening >13

Justitiele jeugdzorg 112

Politie, rechterlijke macht, onderwijs, etc. P.m.

Indirect

Speciaal onderwijs 114

Late medische zorg 145

Criminaliteit 530

Verminderde economische productiviteit P.m.

Totaal 965

Conclusies, beschouwing

‘Black holes’: kosten jeugdhulpverlening, politie, onderwijs, economische

productiviteit

Gezondheidseffecten ziektelast kindermishandeling

Van kosten naar kosten-baten / kosten-effectiviteit

Effectiviteit primaire en secundaire preventie?

Intermediaire maten uitkomstmaten

Context-afhankelijkheid buitenlandse resultaten