DADERS EN HUN VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES

Katrien Smeets en Leen Muylkens21 november 2013

REFLECTIE-OEFENING Denk terug aan een recent conflict met iemand.

Ga na: Hoe jij de andere benadeeld hebt Hoe de andere jou benadeeld heeft

NIVEAUS VAN BESEF VAN INVLOED 1. Besef door een ander benadeeld te worden 2. Besef door een ander positief beïnvloed te

worden 3. Besef van zelf een ander positief te

beïnvloeden 4. Besef van zelf een ander te benadelen

Hiërarchie in moeilijkheidsgraad van 1 => 4

VERANTWOORDELIJKHEID OPNEMEN Verantwoordelijkheid opnemen nadat je een

grens bent overgegaan. Actief passief Proces resultaat, momentopname

Wat houdt dit in? 4 grote stappen

Erkenning van feiten en schade Zelfreflectie en de bereidheid om te leren Verbinding en empathie (inleving) Actie: herstel (slachtoffer, maatschappij, omgeving),

zelfherstel en recidivebeperking

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES Mensen zijn voortdurend in beweging Verantwoordelijkheid - verwerking Verbinding aangaan en verwerken zorgen voor

verwarring Herpositioneren ten opzichte van de feiten Integreren in zelfbeeld = moeilijk

Goedpraters zijn een menselijke neiging, een eerste reflex ~ Attributietheorie: zelfbedieningstendens

Doorlopen van een proces Vraagt tijd Actief proces Staat in wisselwerking met de context + met allerlei andere

actuele beïnvloedingen

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES Verloopt in verschillende fasen

Fase van het misdrijf

Fase na het misdrijf

herbeleving

ontkenning

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES Afwisseling tussen

Herbeleving Besef, inzicht, schuld, verantwoordelijkheidsgevoel

Ontkenning Goedpraters, afschuiven van schuld en verantwoordelijkheid Afleiding, loslaten

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES Goedpraters

Voor, tijdens, na delict Theorieën die gedrag rechtvaardigen, rationaliseren of

eigen aandeel minimaliseren: opvattingen, overtuigingen, veralgemeningen, …

Sussen geweten en remmen verantwoordelijkheid Rond elementen

Die delict vooraf gaan Die betrekking hebben op het delictgedrag zelf Rond gevolgen van het gedrag

gevolgen worden positief gekaderd als onbestaande beschreven toegeschreven aan andere oorzaken

Hebben een functie Individueel en sociaal beïnvloed Vaak onbewust

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES In wisselwerking met context + allerlei

andere actuele beïnvloedingen

Verleden

Heden

Toekomst

BEÏNVLOEDINGEN Context

Steun? Wordt verantwoordelijkheid gegeven? Wordt er gestimuleerd? Breed perspectief? Stabiliteit?

De huidige situatie (woonst, financieel, relationeel, …) De eigen koffer

Eerdere ervaringen, benadelingen, wat geleerd werd, cultuur, …

Politionele en justitiële traject Benadering, reductie van verhaal, gevoel van

onrechtvaardigheid, … Het zien van een toekomstperspectief Beeldvorming over het slachtoffer

DE SLACHTOFFERDIMENSIE Wederzijdse beïnvloeding

Beeld op slachtoffer beïnvloedt verantwoordelijkheidsproces Interpretaties, eenheidsdenken (ik- ander onderscheid),

goedpraters, … Daders kijken naar hun slachtoffer al naargelang de

fase in het verantwoordelijkheidsproces

DE SLACHTOFFERDIMENSIE Nodig om tot geïntegreerd

verantwoordelijkheidsgevoel te komen Verwerking Hervalpreventie Verbondenheid Zelfcontrole Opnemen verantwoordelijkheid

Alle informatie betreffende het misdrijf in beeld Dus ook slachtofferdimensie

DE SLACHTOFFERDIMENSIE De slachtofferdimensie in het

verantwoordelijkheidsproces: verbreden, meer betekenissen geven, extra perspectieven aanreiken

Rekening houden met de fasen in verantwoordelijkheids-proces? Inspelen op … Dit proces bespreken (normaliteit, triggers nagaan, …) Beeld over slachtoffer bespreken Slachtofferschap in het algemeen Inleving in slachtoffer Actie naar slachtoffer

BRONNEN Eigen ervaring binnen Slachtoffer in Beeld Kris Decraemer, Interactie-academie Elementen uit de sociale psychologie

CONTACT Katrien Smeetskatrien.smeets@cawlimburg.be0498/54.12.63

Leen Muylkensleen.muylkens@cawmetropool.be0498/12.24.32