Post on 18-Dec-2014
description
Boekhouden
Algemene introductie
Voorkennis?
• Wat zijn jullie ervaringen met boekhouden?– op school– in je werk
• Waarom houden we eigenlijk boek?
Boekhouden voor boerinnen
een introductie
Stap 1: We beginnen te boeren
• Onze beginnende boer stopt geld in zijn bedrijf en leent van de bank.
Stap 1: We beginnen met boeren
Eigen vermogen +/+
Lening +/+
Bankrekening +/+
Journaalpost
bank +/+Aan eigen vermogen +/+Aan lening +/+
BALANS
Stap 2: Een koe en hooi kopen
• Onze boer koopt een koe en hooi.
Stap 2: Een koe en hooi kopen
Eigen vermogen =
Lening =Bankrekening -/-
BALANS
Koe +/+
Hooi +/+
Journaalpost
koe +/+hooi +/+
AAN bank -/-
Stap 3: De koe eet hooi
• Onze koe begint hooi te eten.
Stap 3: De koe eet hooi
Eigen vermogen =
Lening =Bankrekening =
BALANS
Koe +/+
Hooi -/-
Journaalpost
koe +/+Aan hooi -/-
Stap 4: De koe geeft melk
• Vervolgens wordt onze koe gemolken
Stap 4: De koe geeft melk
Eigen vermogen =
Lening =Bankrekening =
BALANS
Koe -/-
Hooi =
Melk +/+
Journaalpost
MelkAan Koe
Stap 5: De koe maakt een vlaai
• Wat gebeurt er?• Wat is de journaalpost?
Stap 5: De koe maakt een vlaai
Eigen vermogen =
Lening =Bankrekening =
BALANS
Koe -/-
Hooi =
Melk =
Mest +/+
Wordt de koe minder waard als ie gescheten heeft?
Waarom dit voorbeeld?
• Boekhouden is blijven nadenken;• Er is een verschil tussen een bezit in de
betekenis van productiemiddel en juridisch bezit (mest);
• Van geld uitgeven word je niet armer (omzetten productiemiddel);
• Het eigen vermogen is geen pot met geld;• Veranderingen geven we weer met
journaalposten
Boekhouden en de duivel
Over 0, debet en credit
Angst voor de brandstapel
• Luca Pacioli (1445-1517).
• Een boekhouding zonder negatieve getallen, om de brandstapel te voorkomen.
• Vgl: De Indiase wiskundige Brahmagupta noemde in 628 nc negatieve getallen “schulden”.
Leverde een mooi concept op
• Pacioli bedacht het dubbel boekhouden:– Balans (foto)– Resultatenrekening (film)
• En vermeed daarbij de 0
• Door de begrippen Debet en Credit / Debiteren en Crediteren
Boekhouden met positieve getallen
BALANS
Financieringsactiviteiten•Hoe kom ik aan mijn bezit?•Schulden en eigen vermogen•Crediteren = stijging•Debiteren = daling
Debet Credit
Investeringsactiviteiten•Wat zijn mijn productiemiddelen?•Bezittingen (productiemiddelen)•Debiteren = stijging•Crediteren = daling
ResultatenrekeningProductieactiviteiten•Gemaakte kosten•Debiteren = stijging•(Crediteren = daling)
Realisatieactiviteiten•Gerealiseerde opbrengsten•Crediteren = stijging•(Debiteren = daling)
Hooivorken
• Een boer koopt 3 hooivorken van elk 5 zilverlingen. Hij betaalt contact.
• Wij denken:– Hooivorken +/+ 15– Kasgeld -/- 15
• Maar we noteren: Hooivorken 15 (bezit stijgt,
debiteren) AAN Kasgeld 15 (bezit daalt, crediteren)
De grammatica van het boekhouden
• Boekhouden is een taal.• Met een hele eenvoudige grammatica.– Als een debetrekening stijgt moeten we debiteren– Als een debetrekening daalt, moeten we crediteren
(“AAN”)– Als een creditrekening stijgt, moeten we crediteren
(“AAN”)– Als een creditrekening daalt, moeten we debiteren
• Maar onze computers denken niet in debet en credit!
Boekhouden is niet moeilijk!
• Als zij het kunnen, kunnen wij het ook!• Debiteuren / Crediteuren• Een grammatica van 4 (of 2!) regels• Een idioom van enkele honderden woorden– Debiteuren: krijg je nog geld van– Crediteuren: moet je nog betalen– Etc.
Enkele vingeroefeningen
om te kijken of we het snappen
Geld op de bank krijgen
• Alex Willems heeft een briljant plan. Hij begint het bedrijf “Maxima”, een webshop met virtuele feestartikelen.
• Alex stopt zelf 15.000 euro in zijn bedrijf.• Zijn moeder gelooft in hem, en leent zijn
bedrijf 5.000 euro.• Door de goede contacten met zijn broer, leent
de bank van zijn broer hem 10.000 euro.
Wat voor activiteiten zijn het?
• Eigen geld erin?– Financieringsactiviteit
• Lening van zijn moeder?– Financieringsactiviteit
• Lening van de bank?– Financieringsactiviteit
• Geld op de bank storten?– Investeringsactiviteit
Geld op de bank krijgen
BALANSDebet Credit
Resultatenrekening
Eigen vermogen 15.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000
Bank 30.000
Geld op de bank krijgen
Journaalpost
Bank 30.000@ Eigen vermogen 15.000@ Lening moeder 5.000@ Banklening 10.000
telling 30.000 30.000
Investeren in productiemiddelen
• Alex koopt 3.000 virtuele oranje feesthoedjes. Die hoedjes kosten 1 euro per stuk. Omdat hij nog niet bekend is bij de leverancier, moet hij meteen betalen per Ideal.
• De virtuele hoedjes worden na betaling meteen geleverd (ze zijn immers virtueel).
Wat voor activiteiten zijn het?
• Het aanschaffen van hoedjes– Investeringsactiviteit (vooraad productiemiddelen
“hoedjes” neemt toe)• Het betalen van de hoedjes– Desinvesteringsactiviteit (voorraad
productiemiddelen “geld op de bankrekening” neemt af)
Investeren in productiemiddelen
BALANSDebet Credit
Resultatenrekening
Eigen vermogen 15.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000
Bank 27.000
Voorraad hoedjes 3.000
Investeren in productiemiddelen
Journaalpost
Voorraad hoedjes 3.000@ Bank 3.000
Uitgaven en kosten
• Maxima heeft 3.000 betaald voor de hoedjes (uitgave)
• Maar Maxima is niet armer geworden! (er zijn geen kosten)
• Maxima heeft alleen het ene productiemiddel (geld op de rekening) omgezet in een ander productiemiddel (hoedjes die verkocht kunnen worden).
Kosten maken
• Alex’ bedrijf Maxima heeft nu wel hoedjes die het wil verkopen, maar tot Alex verbazing komt er geen klant.
• Alex is misschien wel een beetje dom.• Maar gelukkig komt er hulp: Winfried Witjes • Winfried wil promotie maken op zijn site voor
1.000 euro.
Kosten maken
• Het bedrijf Maxima betaalt Winfried 1.000 euro voor het maken van reclame voor de hoedjes op Facebook.
Wat voor activiteiten zijn het?
• Het maken van reclamekosten– Productieactiviteit
• Het betalen van Winfried– Negatieve investering
Kosten maken
BALANSDebet Credit
Resultatenrekening
Eigen vermogen 14.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000
Bank 26.000
Voorraad hoedjes 3.000
Reclamekosten 1.000 Verlies 1.000
Kosten maken
Journaalpost
Reclamekosten 1.000@ Bank 1.000
Verkopen
• Door de actie van Winfried verkoopt Maxima 2.000 hoedjes voor de prijs van 2 euro per stuk.
• Alle betalingen voor het virtuele hoedje gebeuren weer direct via Ideal.
• De hoedjes worden virtueel geleverd.
Wat voor activiteiten zijn het?
• Verkopen– Realisatie-activiteit
• Ontvangen betaling– Investeringsactiviteit (bankrekening stijgt)
• Leveren van de hoedjes– Desinvesteringsactiviteit (voorraad hoedjes daalt)
• Verkopen van de hoedjes– Productieactiviteit (opofferen van het
productiemiddel hoedjes)
Verkopen
BALANSDebet Credit
Resultatenrekening
Eigen vermogen 16.000Lening moeder 5.000Banklening 10.000
Bank 30.000
Voorraad hoedjes 1.000
Reclamekosten 1.000
Inkoopwaarde 2.000
Opbrengst verkopen 4.000
Winst 1.000
Verkopen
JournaalpostBank 4.000
@ Opbrengst verkopen 4.000Inkoopwaarde 2.000
@ Voorraad 2.000
Inleiding en algemene begrippen
Hoofdstuk 1
Informatieproces
• Zie figuur blz. 5
Administratie en boekhouding
• Zie figuren blz. 8, 9, 10
AO, BIV, IC
• BIV: verzamelen, vastleggen en verwerken van gegevens, gericht op het verstrekken van informatie
• AO: geheel van organisatorische maatregelen om BIV op juiste wijze te laten plaatsvinden
• Interne controle: vaststellen dat informatie betrouwbaar is (intern, vgl externe controle)
Verslaggeving
• Interne jaarrekening• Fiscale jaarrekening• Externe jaarrekening
Inventaris, balans, V&W-rekening
Hoofdstuk 2
Inventaris
• Overzicht bezittingen en schulden van een onderneming
• Verkorte inventaris:– Goederenvoorraad als 1 post– Debiteuren als 1 post– Crediteuren als 1 post
Balans
SCHULDEN EN EIGEN VERMOGEN•Hoe is de onderneming aan haar geld gekomen?•De financieringen
BALANS
BEZITTINGEN•Wat heeft de onderneming met haar geld gedaan?•De investeringen
Volgorde balansposten
SCHULDEN EN EIGEN VERMOGEN•Tijdstip waarop ze moeten worden betaald• Eigen vermogen• Lang vreemd vermogen• Kort vreemd vermogen
BALANS
BEZITTINGEN•Toenemende liquiditeit• Vaste activa• Vlottende activa• Liquide middelen
Veranderingen balans
• Veranderingen bezittingen en schulden• Veranderingen eigen vermogen
• Resultatenrekening: de oorzaken van de veranderingen in het eigen vermogen als gevolg van bedrijfsactiviteiten (produceren en realiseren)
Opgave 206
Opgave 206BALANS per 1-7
Kasgeld 560 Crediteuren 16.400
Voorraad 23.500
Bank 1.750 Lening 2.000
Inventaris 8.000
Debiteuren 1.190
Telling 35.000 Telling 35.000
Eigen vermogen 16.600
Opgave 206
• 1 juli: een debiteur betaalt per kas• Omzetten ene productiemiddel (debiteur) in
het andere productiemiddel (kas)
Kas
AAN Debiteuren
Opgave 206BALANS per 2-7
Kasgeld 1.110 Crediteuren 16.400
Voorraad 23.500
Bank 1.750 Lening 2.000
Inventaris 8.000
Debiteuren 640
Telling 35.000 Telling 35.000
Eigen vermogen 16.600
Opgave 206
• 6 juli: inkoop op rekening• Er is sprake van een investering (aanschaf
productiemiddel) dat gefinancierd wordt met een uitgestelde betaling (crediteur).
VoorraadAAN Crediteuren
Opgave 206BALANS per 6-7
Kasgeld 1.110 Crediteuren 22.400
Voorraad 29.500
Bank 1.750 Lening 2.000
Inventaris 8.000
Debiteuren 640
Telling 41.000 Telling 41.000
Eigen vermogen 16.600
Opgave 206
• 14 juli: Betaling aan een leverancier• Door afname van het productiemiddel bank
wordt een deel van een financiering (de crediteur) afgelost.
CrediteurenAAN Bank
Opgave 206BALANS per 14-7
Kasgeld 1.110 Crediteuren 21.400
Voorraad 29.500
Bank 750 Lening 2.000
Inventaris 8.000
Debiteuren 640
Telling 40.000 Telling 40.000
Eigen vermogen 16.600
Opgave 206
• Contancte inkoop van voorraad• Het ene productiemiddel (kas) wordt omgezet
in het andere productiemiddel (voorraad)
VoorraadAAN Kas
Opgave 206BALANS per 26-7
Kasgeld 310 Crediteuren 21.400
Voorraad 30.300
Bank 750 Lening 2.000
Inventaris 8.000
Debiteuren 640
Telling 40.000 Telling 40.000
Eigen vermogen 16.600
Opgave 208
Opgave 208
• 4 juni: inkoop op rekening• Er is sprake van een investering (aanschaf
productiemiddel) dat gefinancieerd wordt met een uitgestelde betaling (crediteur).
VoorraadAAN Crediteuren
Opgave 208BALANS per 4-6
Kasgeld 17.000 Crediteuren 104.000
Voorraad 144.000
Bank 35.000
Debiteuren 40.000
Telling 236.000 Telling 236.000
Eigen vermogen 132.000
Opgave 208
• 8 juni: Verkoop op rekening• Een productiemiddel (voorraad) wordt
opgeofferd (kosten, dus een daling van het eigen vermogen). Tegelijkertijd is er sprake van een realisatie (opbrengsten, dus een stijging van het eigen vermogen).
• Per saldo is er winst, een stijging van het EVJournaalpost doen we bij H6
Opgave 208BALANS per 8-6
Kasgeld 17.000 Crediteuren 104.000
Voorraad 94.000
Bank 35.000
Debiteuren 112.000
Telling 258.000 Telling 258.000
Eigen vermogen 154.000
Opgave 208
• 13 juni: een debiteur betaalt per kas• Omzetten ene productiemiddel (debiteur) in
het andere productiemiddel (kas)
DebiteurenAAN Kas
Opgave 208BALANS per 13-6
Kasgeld 23.000 Crediteuren 104.000
Voorraad 94.000
Bank 35.000
Debiteuren 106.000
Telling 258.000 Telling 258.000
Eigen vermogen 154.000
Opgave 208
• 18 juni: Betaling van een leverancier• Door afname van het productiemiddel bank
wordt een deel van een financiering (de crediteur) afgelost.
CrediteurenAAN Bank
Opgave 208BALANS per 18-6
Kasgeld 23.000 Crediteuren 90.000
Voorraad 94.000
Bank 21.000
Debiteuren 106.000
Telling 244.000 Telling 244.000
Eigen vermogen 154.000
Opgave 208
• 25 juni: Verkoop op rekening• Een productiemiddel (voorraad) wordt
opgeofferd (kosten, dus een daling van het eigen vermogen). Tegelijkertijd is er sprake van een realisatie (opbrengsten, dus een stijging van het eigen vermogen).
• Per saldo is er winst, een stijging van het EVJournaalpost doen we bij H6
Opgave 208BALANS per 25-6
Kasgeld 47.000 Crediteuren 90.000
Voorraad 78.000
Bank 21.000
Debiteuren 106.000
Telling 252.000 Telling 252.000
Eigen vermogen 162.000
Opgave 208
• 30 juni: Betalingen in verband met de productiekosten in de maand juni: de huurkosten, de loonkosten en overige kosten.
Journaalpost doen we bij H6
Opgave 208BALANS per 30-6
Kasgeld 47.000 Crediteuren 90.000
Voorraad 78.000
Bank 9.000
Debiteuren 106.000
Telling 240.000 Telling 240.000
Eigen vermogen 150.000