Inspiratie vs. Expiratie

In inspiratie: 1.  Caudodorsaal aspect van de long, caudaal tov T12 2.  Toegenomen luchtinhoud lobus accessorius 3.  Afstand tussen diafragma en hartschaduw is toegenomen

Inspiratie Expiratie 1

2

3

De respiratiefase beïnvloedt vooral het uitzicht van caudale lobben door de mobiliteit van het diafragma en omdat meer pulmonair weefsel aanwezig is.

Expiratie Inspiratie

Inspiratie vs. Expiratie

In expiratie: 1.  Diafragma koepel caudaal tov mid T8 2.  Pulmonaire randen caudaal tov T10

T8

T10

Inspiratie Expiratie

Effecten van de decubitus Longen dichtst bij de tafel worden samgedrukt in decubitus waardoor er in deze zones geen lucht aanwezig is (pijlen) en dus geen contrast thv weke delen massa’s

Links-Rechts laterale opname

Twee opnames van een volwassen hond met een aspiratiepneumonie. Op de Li-Re laterale opname zijn nauwelijks afwijkingen zichtbaar. Op de Re-Li opname is een uitgebreid alveolair patroon zichtbaar craniaal van en gesuperponeerd op de hartschaduw (pijlen). Dit voorbeeld illustreert de meerwaarde van twee laterale opnames in het geval van een unilaterale aandoening.

Rechts-Links laterale opname

Deze opnames illustreren de meerwaarde van positionele opnames bij honden met pleurale effusie. Door gebruik te maken van de zwaartekracht, kan men de verschillende delen van de longen in beeld brengen. Op het linker beeld (Li-Re laterale opname van een staande hond met horizontale stralenbundel) zijn de caudale longkwabben zichtbaar (ovaal). Op het rechter beeld (Li-Re laterale opname met hond op achterpoten met horizontale stralenbundel) zijn de craniale longkwabben zichtbaar (cirkel).

Caudale pulmonaire

bloedvaten

  Arterie = lateraal

Vene = mediaal

  Diameter bloedvaten

≤ Diameter 9de rib thv

hun kruising

A V V A

De arteries (rode pijl) volgen de bronchen (gele asterisk) over volledige lengte, in tegenstelling tot venen (groene pijl)

*

In normale omstandigheden gebruikt men niet de volledige longcapaciteit. Het longvolume beïnvloedt de radiografische opname. Op het linker beeld is een deel van de rechter middenste longkwab zichtbaar (pijlen). Op het rechter beeld komt de hartschaduw tegen het sternum omdat er minder lucht is in diezelfde longkwab.

Normale opname bij een Basset

hound. Er is een weke delen opaciteit

zichtbaar langs de thoraxwand

(pi j len), veroorzaakt door de

onregelmatigheid in wand van de

t h o r a x e n d e p r o m i n e n t e

chondrocostale overgang.

Dit is geen pleurale effusie. Met

p l e u r a l e e f f u s i e z o u d e n o a

interlobaire fissuren aanwezig zijn.

Kat

Bij een kat zijn de caudale longkwabben in maximale inspiratie van de wervels gescheiden door de mm. psoas minor. De longen zetten uit tot aan de eerste lumbale vertebrae. Bij de hond liggen de dorsale longkwabben gesuperponeerd op de thoracale vertebrae.

Kat Hond

De craniale longkwabben (pijlen) komen meer naar voren bij de hond (linker beeld) dan bij de kat (rechter beeld).

Twee orthogonale opnames van een volwassen kat met obesitas (pijlen illustreren de hoeveelheid subcutaan vet). Bij deze patiënten vertonen de longen een verhoogde interstitieële opaciteit door (1) verhoogde pulmonaire attenuatie en strooistraling en (2) hoger aantal vetcellen in het interstitium.

Het meest betrouwbare criterium voor het beoordelen van de diameter van de trachea is het meten van de ratio diameter trachea thv ingang thorax/ afstand manubrium sterni-thoracale wervels.

Normale waarde: 0.204 (brachycefaal 0.160; bulldogs 0.127).

De diameter is kleiner bij jonge honden.

Normale trachea Trachea hypoplasie

Longen

  Normale anatomie   Links

  Craniaal (craniaal segment)   Craniaal (caudaal segment)   Caudaal

  Rechts   Craniaal   Middelste   Caudaal   Accessorius

  Longinhoud   Rechterlong 25% meer dan

linkerlong

cranial

middle

caudal

acces

caudal

cranial

Li-Re laterale opname van een hond met pneumothorax. De hartschaduw is ver verwijderd van het sternum door een radiolucente zone (zonder bloedvaten !). De verplaatsing van het hart is veroorzaakt door atelectase van de onderliggende rechterlong die het hart toelaat om in de onderliggende hemithorax te vallen. Een radiolucente zone is zichtbaar tussen de caudale longkwabben en het diafragma.

Li-Re laterale opname van een hond met pleurale effusie. De aanwezigheid van vocht verhindert het beoordelen van de normale longen en het mediastinum. Deze grote hoeveelheid vocht kan een massa verbergen. Bij deze patiënten moeten de ribben zeer nauwkeurig gecontroleerd worden op aanwezigheid van een ribtumor.

Twee laterale opnames van de thorax van een volwassen hond met sterke pleurale effusie. Meerdere nodules zijn zichtbaar in de longen (pijlen).

VD opname van een hond met pleurale effusie. Een interlobaire fissuur is zichtbaar (pijlen).

Li-Re laterale opname van een kat. Door de aanwezigheid van lucht/gas in het abdomen wordt het diafragma zichtbaar (pijlen). De caudale aanhechting van de diafragma ligt thv het ventraal aspect van het wervellichaam van L3-L4.

Le-Rt laterale opname van een kat. De longen zijn hyperlucent en de pulmonaire bloedvaten zijn relatief klein. Het longveld is vergroot. Het diafragma is ver verwijderd van de hartschaduw en is afgeplat. De caudodorsale longrand opent de recessus lumbodiaphragmatica en komt tot L2. Als de long hyperlucent blijft op expiratie, dan is er air-trapping (= lucht kan makkelijk naar binnen maar moeilijk naar buiten ).

VD opname bij zelfde kat als vorige

dia. Kleine, onregelmatig verspreide

projecties zijn zichtbaar langs het

thorax diafragma oppervlak. Het

zogenaamde ‘tenten’ toont aan dat er

een rek zit op het diafragma tegen de

richting van de ribaanhechtingen in.

Links-rechts laterale opname van de thorax van een 5,5 maand oude kat met dorsale afwijking van het caudale gedeelte van het sternum. Let op de uitgesproken dorsale verplaatsing van de laatste 3 sternebrae (pijlen). De hoek tussen de processus xyphoïdeus en het ventrale gedeelte van de ribben is 8°. Het caudaal aspect van het thorax gedeelte van de trachea en de carina zijn dorsaal verplaatst.

2. Intrathoracale structuren

Er is een grote hoeveelheid lucht onder de huid (subcutaan=1), in de nek (2), in het mediastinum (de structuren in het craniaal mediastinum zijn zichtbaar: 3) en in het retroperitoneum (4). Een pneumothorax (5) is ook aanwezig en is zichtbaar als een vergrote afstand tussen het hart en het sternum zonder bloedvaten en tussen de longkwabben en de wand van de thorax.

1

1

1

1

4

5

5

2

3

Zelfde kat als vorige dia. De hoeveelheid subcutane lucht (1) lijkt nog indruwekker op dit beeld. Verder is er lucht in de nek (2), mediastinum (3) en retroperitoneum (4)

1

1

1

2

4

3

Hond met chronische bronchitis. Een sterk bronchiaal patroon is zichtbaar door een “verdikte wand” van de bronchi.

Li-Re laterale opname van een kat met asthma. Een sterk bronchiaal patroon is zichtbaar door een “verdikte wand” van de bronchi.

Zelfde kat als vorig beeld (close-up). Een sterk bronchiaal patroon is zichtbaar door een “verdikte wand” van de bronchi (pijlen).

*

Hond met bacteriële pneumonie. Er is aanwezigheid van een alveolair patroon ter hoogte van de ventrale longkwabben. Lucht bronchogrammen zijn aanwezig (pijlen).

cranioventraal (precardiaal)

caudoventraal (postcardiaal)

perihilair (hliair, centraal)

caudodorsaal

centraal (superpositie met het ) perifeer

Lokalisatie pulmonaire lobben

Voor elke lob: aangetaste zone vaststellen

- Perihilair (hilair) - Middelste zone - Perifeer

Distributie is een functie van etiologie

- Oedeem - Pneumonie

Twee links-rechts laterale opnames van een zelfde hond genomen op twee verschillende tijdstippen. Op de opname links boven is de maag sterk gedilateerd met gas. De caudale longkwabben vertonen een verhoogde opaciteit. Beoordeling van de caudale longkwab en lobus accessorius is bemoeilijkt door het kleine longveld.

Hond met aspiratie pneumonie. De slokdarm is sterk gedilateerd met lucht waardoor de wand zichtbaar is (pijlen). De wand van de trachea is ook zichtbaar (‘stripe sign’) (vierkant). Er is een sterk alveolair patroon gesuperponeerd op de hartschaduw (cirkel) wat overeenkomt met een consolidatie in de rechter middelste longkwab.

Jonge hond met een geconsolideerde bronchopneumonie van bacteriële oorsprong. Sterke alveolair patroon en lucht bronchogrammen zijn zichtbaar thv de craniale en middelste longkwabben. Sommige bronchen (pijlen) lijken sterk vernauwd.

VD opname van de thorax van een hond

na aanrijding. Er is subcutaan emfyseem,

ribfracturen links (11 en 12) en rechts (8,

9). Een verhoogde opaciteit van de

caudale longen is zichtbaar ter hoogte

van de gebroken ribben rechts, wat zeer

waarschijnlijk overeenkomt met een

longbloeding.

Li-Re laterale en VD opnames van de thorax van een kat met longoedeem. Er is een diffuse verminderde zichtbaarheid van de bloedvaten, vooral de caudale vena cava die nauwelijks te zien is. Het patroon is diffuus interstitieel, zelfs alveolair tussen hart en diafragma. Bij de kat heeft longoedeem een variabel aspect, wat de diagnose bemoeilijkt.

Volwassen hond met niet-cardiogeen longedeem. Er is een diffuus alveolair patroon, meer zichtbaar in de caudale longkwabben.

Li-Re laterale en VD opname van een volwassen hond met een bilaterale longtorsie. Op de laterale opname is er een sterke opacificatie zichtbaar van het ventraal aspect van de longen. Ter hoogte van de middelste longkwabben is er een lucht opaciteit aanwezig. De trachea is licht naar dorsaal verplaatst. Op de VD opname is er een opacificatie van de craniale longkwab links en van de craniale en midde l s te longkwab rech t s . Kle ine luchtopaciteiten zijn zichtbaar in deze zones.

Zelfde hond als vorige dia

(close-up). Een zeer belangrijk

radiografisch teken bij patiënten

met een longtorsie is de

aanwezigheid van kleine,

verpreide luchtbelletjes (87%) =

vesiculair emfyseem

Laterale opname van een volwassen hond met angiostrongylose. Er is een matig alveolair beeld in het caudo-dorsaal deel van de caudale longen. Dit patroon wordt meestal zichtbaar van 7 tot 9 weken na infectie.

Li-Re laterale opname van de thorax bij een hond met thrombo-embolie (met infarct). Er is een slecht afgelijnde alveolaire opacificatie van de caudodorsale long (linker en rechter caudale longkwabben, vermoedelijk eveneens lobus accessorius).

VD opname van de thorax bij een hond met thrombo-embolie (met infarct). Er is een slecht afgelijnde alveolaire opacificatie, met lucht bronchogrammen (pijlen), van de caudale longkwabben, en v e r m o e d e l i j k d e l o b u s accessorius.

Re-Li laterale opname van de thorax van een volwassen West Highland White Terrier met een idiopathische chronische intestitiële fibrose. Er is een sterk verhoogde pulmonaire opaciteit tgv een diffuus interstitieel patroon. De thorax heeft de vorm van een klok.

Li-Re laterale opname van de thorax bij een volwassen hond met inhalatie penumonie (tgv rook inhalatie). Er is een verhoogde opaciteit van de linker caudale longkwab, die overeenkomt met een focaal interstitieel patroon.

Groundglass appearance

Computer tomografisch onderzoek van een volwassen hond met een lymfoom. Er is een typisch diffuus verhoogde longopaciteit. In het Engels wordt dit een ‘ground-glass’ opaciteit genoemd. Rechts: normaal beeld.

Re-Li laterale en VD opname van een volwassen hond met een lymfoom. Er is een sterk diffuus interstitieel patroon (diffuus verhoogde opaciteit van de longen), meer uitgesproken in de caudale longkwabben.

Li-Re laterale en VD opname van een volwassen hond met chronische nierinsufficiëntie en uremische pneumonie. Er is een diffuse, verhoogde opaciteit van de longen, meer uitgesproken in de caudale longkwabben, veroorzaakt door een interstitieel patroon met confluente zones die de indruk geven van nodules. Op sommige plaatsen kan men spreken van een alveolair patroon.

Re-Li laterale opname van een volwassen hond met een longmassa. Een goed omschreven ronde massa is zichtbaar in de rechter caudale longkwab (asterisk). Differentiaal diagnose: tumor, abces, granuloom, cyste, hematoom. Door het ras en de locatie was een primaire longtumor meest waarschijnlijk. Histologische diagnose: adenocarcinoom

*

*

Li-Re en VD opname van een volwassen kat. Er is een consolidatie van de volledige craniale en de middelste longkwabben rechts (cirkel). De trachea lijkt in dorsale richting verplaatst. Histologische diagnose: carcinoom.

Li-Re laterale opname van de thorax van een volwassen hond met pulmonaire metastasen. Er zijn tientallen pulmonaire nodules met verschillende afmetingen zichtbaar in het longparenchym.

Li-Re laterale en VD opname. Er is een mat ige pleurale effusie . Meerdere nodules zijn zichtbaar in de longen (pijlen) = longmetastasen.

“Lung-Digit syndrome”

Volwassen kat aangeboden voor een zwelling van het distaal aspect van het distaal falanx van de derde tenen.

Zelfde kat als vorige dia. Broncho-interstitieel patroon bij een volwassen kat met een zwelling thv de tenen = primaire longtumor met letastasen thv van de tenen.

Links: normale thorax bij een kat. Rechts: bij oudere katten gaat het hart vaak horizontaler in de thorax liggen met als gevolg een verhoogd sternaal contact.

De zichtbaarheid van de bloedvaten en de vorm van de hartschaduw zijn beïnvloed door de conformatie van de thorax. Bij rassen met een “compressed body stature” (Miniature schnauzer en honden met een gespierde frame (e.g. bull mastiff, rottweiler) lijkt de hartschaduw “groter”. Dit is ook het geval bij rassen met een natuurlijk rond hart (e.g. chodrodystrofische rassen, athletische individuen).

De zichtbaarheid van de bloedvaten en de vorm van de hartschaduw zijn beinvloed door de conformatie van de thorax. Hier geïllustreerd een normale thorax van een ras van gemiddelde grootte.

De zichtbaarheid van de bloedvaten en de vorm van de hartschaduw zijn beinvloed door de conformatie van de thorax. Bij rassen met een diepe thorax zoals windhonden lijkt de hartschaduw ‘kleiner’.

B = max. 70%

B = max. 70% van A

VERTEBRAL HEART SIZE (VHS)

T4

L + S = x vertebra

Volwassen hond met mitralisinsufficiëntie: het hart en het linker atrium (pijlen) zijn vergroot. De pulmonaire bloedvaten zijn moeilijk zichtbaar door het vergrote linker atrium en mogelijk oedeem (pijlen). Er is compressie van de linker caudale bronchus (blauwe pijl). Er lijkt een verhoogde opaciteit te zijn van de caudale longkwabben maar dit kan veroorzaakt zijn door de slechte ventilatie (moet nagekeken worden op een VD opname).

Vo l w a s s e n h o n d m e t

mitralisinsufficiënti.

De hartschaduw is vergroot en

de hoek tussen de caudale

bronchi is verbreed, door een

vergroot linker atrium (dubbel

pijl).

De pulmonaire bloedvaten zijn

nauwelijks zichtbaar in de

caudale longkwabben door

longoedeem. Dit vlekkerig

alveolair patroon zonder lucht

bronchogrammen wordt vaak

gezien bij linker hartfalen.

Volwassen kat met hypertrofische

cardiomyopathie.

Beide atria zijn vergroot (pijlen) =

“Valentijnshart”

De ventrikels zijn radiografisch

normaal.

Volwassen kat met een peritoneo-pericardiale hernia. Er is een sterk vergrote hartschaduw. Op de laterale opname zijn er verchillende opaciteiten zichtbaar op de hartschaduw.

Volwassen hond met pericardiale effusie. De hartschaduw is vergroot en afgerond. Op de VD opname is de normale ‘D’ vorm verloren en is een as te zien die niet meer naar links ligt.

Li-Re laterale opname van een hond met hypovolemie: kleine hartschaduw (microcardie) en verminderde diameter van de bloedvaten.