Overheidsinkomsten

VMBO-bovenbouwLes 2

De vorige keer…Je hebt in de vorige les gekeken naar de overheidsinkomsten. Toen kwam je erachter dat ze vooral belastingopbrengsten hebben. Je hebt verder naar de indirecte belasting (omzetbelasting) gekeken.

In deze les ga je de directe belastingen bekijken.

De vorige keer…Verder heb je geleerd hoe je een staaf-, cirkel- en lijndiagram moet lezen. In deze les ga je daar nog even mee oefenen.

Eerst nog even dit…

Eerst nog even dit…Koppel de volgende teksten aan de goede begrippen.

Cirkeldiagram

Indirecte belasting

Directe belasting

Omzetbelasting

CBS

Centraal Bureau voor de Statistiek

Belasting toegevoegde waarde

Belasting die wordt geïnd bij degene die de belasting moet betalen

Een grafiekvorm waarin de verdeling in een cirkel is weergegeven

Belasting die wordt betaald door een tussenpersoon

Eerst nog even dit…Welke 5 stappen moet je nemen voor het lezen van een grafiek

1. ___________2. ___________3. ___________4. ___________5. ___________

Eerst nog even dit…Ga naar de website van het CBS http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/informatie/onderwijs/gereedschappen/economie/links/belasting-animatie1.htm

Klik op Rijk

Wat voor diagram zie je?

__________________

Eerst nog even dit…Hoeveel soorten van inkomsten heeft het Rijk?

____________

Eerst nog even dit…Wat zijn de drie grootste inkomstenbronnen?1. ____________2. ____________3. ____________

Eerst nog even dit…Hoeveel euro’s leveren de drie grootste inkomstenbronnen het Rijk op?1. ____________2. ____________3. ____________

Eerst nog even dit…Klik op tabblad Omvang

Wat voor soort diagram zie je?

____________

Eerst nog even dit…Voor welk jaar gelden deze getallen?

______________

Eerst nog even dit…Hoeveel euro’s leverden de drie grootste inkomstenbronnen het Rijk op in 2006?1. ____________2. ____________3. ____________

Eerst nog even dit…Met wat voor een diagram zie je dat in een plaatje?

____________

Heb jij……dit stappenplan…1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband…gebruikt?

Directe belastingWelke van de drie grootste belastingsoorten zijn directe belastingen?

____________

Directe belastingKlik op tabblad tijdreeks

Directe belastingNet na 2008 gebeurt er iets opvallends.

Wat gebeurt er dan?

_________________________

Heb jij het ook zo gedaan?

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk…2. heeft aan opbrengsten in

miljoenen…

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk…2. heeft aan opbrengsten in

miljoenen…3. in 2008…

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk…2. heeft aan opbrengsten in

miljoenen…3. in 2008…4. meer omzetbelasting dan loon

en inkomsten belasting…

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk…2. heeft aan opbrengsten in

miljoenen…3. in 2008…4. meer omzetbelasting dan loon

en inkomsten belasting…5. ontvangen.

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

1. Het Rijk…2. Heeft aan opbrengsten in

miljoenen…3. In 2008…4. meer omzetbelasting dan loon

en inkomstenbelasting…5. ontvangen. In 2009 is het meer

loon en inkomstenbelasting dan omzetbelasting

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Directe belastingBedenk een reden waarom dit is gebeurd.

_________________________

Directe belastingJe ziet dat de directe belasting, ofwel de loon- en inkomstenbelasting groeit. De indirecte belasting, ofwel de omzetbelasting daalt.

Met hoeveel procent daalde de omzetbelasting tussen 2008 en 2009?

_______________

28

Heb jij het ook zo gedaan?Procenten kan je op verschillende manieren berekenen.Zo kan je de verhoudingstabel gebruiken, een kruistabel of een formule.Bekijk welke methode jij hebt toegepast.

29

Verhoudingstabel

€ € 42.318 € 39.857

% 100% Stap 1Vul in wat je weet

30

Verhoudingstabel

€ € 42.318 € 39.857

% 100%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1%

/ 100

Stap 1Vul in wat je weet

Stap 2Deel door 100

31

Verhoudingstabel

€ € 42.318 € 39.857

% 100%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1%

/ 100

39.857 / 423,18 = 94,2

Stap 1Vul in wat je weet

Stap 2Deel door 100

Stap 3Deel door /0,012

32

Verhoudingstabel

€ € 42.318 € 39.857

% 100%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1% 94,2%

/ 100

Stap 1Vul in wat je weet

Stap 2Deel door 100

Stap 3Deel door /0,012

Stap 4Vermenigvuldig met 1%

= 94,239.857 / 423,18

33

Verhoudingstabel

€ € 42.318 € 39.857

% 100%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1%

€ € 42.318 € 423,18 € 39.857

% 100% 1% 94,2%

/ 100

Stap 1Vul in wat je weet

Stap 2Deel door 100

Stap 3Deel door /0,012

Stap 4Vermenigvuldig met 1%

= 94,239.857 / 423,18

Daling van 5,8%

34

Kruistabel

Stap 1Vul in wat je weet

€ 42.318 € 39.857

100%

35

Kruistabel

Stap 1Vul in wat je weet

€ 42.318 € 39.857

100%

Stap 2Vermenigvuldig kruislings

€ 42.318 € 39.857

100% 39.857 x 100%

36

Kruistabel

Stap 1Vul in wat je weet

€ 42.318 € 39.857

100%

Stap 2Vermenigvuldig kruislings

€ 42.318 € 39.857

100% 39.857 x 100% = 3.985.700

Stap 3Deel door het nog niet gebruikte getal

€ 42.318 € 39.857

100%

3.985.700 / 39.857 = 94,2

37

Kruistabel

Stap 1Vul in wat je weet

€ 42.318 € 39.857

100%

Stap 2Vermenigvuldig kruislings

€ 42.318 € 39.857

100% 39.857 x 100% = 3.985.700

Stap 3Deel door het nog niet gebruikte getal

€ 42.318 € 39.857

100% 94,4%

3.985.700 / 39.857 = 94,2

38

Kruistabel

Stap 1Vul in wat je weet

€ 42.318 € 39.857

100%

Stap 2Vermenigvuldig kruislings

€ 42.318 € 39.857

100% 39.857 x 100% = 3.985.700

Stap 3Deel door het nog niet gebruikte getal

€ 42.318 € 39.857

100% 94,4%

3.985.700 / 39.857 = 94,2

Daling van 5,8%

39

FormuleStap 1Schrijf de formule op

X 100 % =nieuw - oud oud

40

FormuleStap 1Schrijf de formule op

X 100 % =

Stap 2Vul in wat je weet

€ 39.857 - € 42.318 € 42.318

X 100 % =

nieuw - oud oud

41

FormuleStap 1Schrijf de formule op

X 100 % =

Stap 2Vul in wat je weet X 100 % =

nieuw - oud oud

Stap 3Reken uit

X 100 % = 94,8%

€ 39.857 - € 42.318 € 42.318

€ 39.857 - € 42.318 € 42.318

42

FormuleStap 1Schrijf de formule op

X 100 % =

Stap 2Vul in wat je weet X 100 % =

nieuw - oud oud

Stap 3Reken uit

X 100 % = 94,8%

€ 39.857 - € 42.318 € 42.318

€ 39.857 - € 42.318 € 42.318

Daling van 5,8%

Directe belastingMet hoeveel procent steeg de loon- en inkomstenbelasting tussen 2008 en 2009?

_______________

Directe belastingMet hoeveel procent veranderde de vennootschapsbelasting van 2008 naar 2009?

_______________

Directe belastingMet hoeveel procent verandert de vennootschapsbelasting van 2008 naar 2009?

_______________

Is dit een stijging of een daling?

__________________

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat en de blauwe cursor bij 2009.

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat en de blauwe cursor bij 2009.

En lees de staafdiagram volgens het stappenplan.

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat en de blauwe cursor bij 2009.

En lees de staafdiagram volgens het stappenplan.

In 2009 daalt de omzetbelasting t.o.v. 2008 met 5,8%!

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat en de blauwe cursor bij 2011.

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zet nu de groene cursor bij 2008 en de blauwe cursor bij 2011.

Met hoeveel procent is de omzetbelasting veranderd?

___________

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

Zorg ervoor dat de groene cursor bij 2008 staat en de blauwe cursor bij 2011.

Met hoeveel procent is de omzetbelasting veranderd?

___________

Positief of negatief?

___________

Stappenplan:1. Kijk naar de titel2. Kijk wat er staat op de verticale as3. Kijk naar de horizontale as4. Kijk naar de legenda5. Kijk naar het verband

OpdrachtMet hoeveel euro is de loon- en inkomstenbelasting in 2011 gestegen ten opzichte van 2003 (groene cursor)?

_______________

OpdrachtSchrijf voor de drie belastingen op wat je opvalt alsje het jaar 2007 vergelijkt met het jaar 2003 (groene cursor).

1. __________2. __________3. __________

OpdrachtAls je een voorspelling mag doen voor 2012 voor de omzetbelasting. Zal de lijn omhoog gaan, gelijk blijven of naar beneden gaan?__________

TerugblikJe hebt verder gekeken naar overheidsinkomsten.Je weet hoe je een grafiek moet lezen.Je hebt staafdiagrammen, cirkeldiagrammen en lijngrafieken gelezen.Je weet weer wat het CBS doet.